O raporcie:
Cykliczna publikacja, w której analizowana będzie koniunktura na rynku mieszkań w perspektywie kwartalnej. Każdy raport będzie składał się z części stałej omawiającej sytuację na rynku mieszkań, najmu i pozostałych nieruchomości oraz prezentującej najbardziej aktualne dane o cenach i dostępności ofert w podziale na szereg kategorii (m.in. wielkość nieruchomości, lokalizację, wiek) oraz części zmiennej - tematu specjalnego przybliżającego wybrane zagadnienie z obszaru mieszkalnictwa w Polsce. W piątej publikacji zaprezentowane zostały dane o koniunkturze w III kw. 2022 roku. Tematem specjalnym jest z kolei analiza modeli kapitalizmu mieszkaniowego w Europie. Wskazujemy jakie cztery modele można wyróżnić i jakie są ich cechy szczególne. Omawiamy też jaki model kapitalizm mieszkaniowego funkcjonuje w Polsce.
Kluczowe wnioski:
- W III kwartale średnie ceny ofertowe mieszkań wzrosły o 1,5 proc. To najwolniejszy wzrost cen od blisko dwóch lat. Tak wolne tempo wzrostu cen mieszkań wraz z narastającą inflacją sprawiają, że po raz pierwszy od dekady ceny mieszkań w ujęciu realnym, czyli w porównaniu do średnich cen towarów i usług, zaczęły spadać.
- Coraz trudniej sprzedać mieszkanie. III kwartał przyniósł skokowe wydłużenie okresu wyświetlania jednej oferty mieszkaniowej w serwisie Otodom – w ostatnich trzech miesiącach mediana czasu aktywności ogłoszenia wynosiła 76 dni wobec 64 dni w II kwartale i 58 dni w latach 2019-2021.
- Wzrosty cen są najszybsze w małych miastach. Na załamanie popytu najszybciej reaguje rynek największych miast. W metropoliach, w których mieszka ponad 500 tys. osób, kwartalny wzrost cen wyniósł jedynie 1 proc. Najszybciej rosły natomiast ceny w najmniejszych miejscowościach, czyli takich do 50 tys. mieszkańców (o 2,8 proc.).
- Średni czynsz za wynajem mieszkania w Polsce wyniósł w III kwartale 3 337 zł wobec 3 179 zł w II kwartale i 2 770 zł w momencie rosyjskiej agresji na Ukrainę. Obroty na rynku, zwłaszcza w dużych miastach, nakręcili przede wszystkim studenci, którzy w III kwartale szukają mieszkań do wynajęcia na kolejny rok akademicki.
- Najnowsze badania wskazują, że w UE funkcjonują obecnie cztery modele kapitalizmu mieszkaniowego: (1) liberalno-korporatystyczny występujący m.in. w krajach skandynawskich, (2) utowarowiono rodzinny cechujący głównie kraje południa, (3) etatystyczny (Francja, Niemcy, Austria) oraz (4) nieutowarowiono rodzinny właściwy dla krajów Europy Środkowej i Wschodniej.
- Polska jest typowym krajem o nieutowarowionym rodzinnym modelu kapitalizmu mieszkaniowego. Ma stosunkowo słabo rozwinięty rynek najmu relatywnie niski poziom zadłużenia gospodarstw z tytułu kredytów hipotecznych, a większość Polaków mieszka w domach własnościowych o nieznanej im aktualnej wartości rynkowej, położonych zwykle poza miastem.
Raport jest piątym odcinkiem cyklu. Wcześniejsze publikacje dostępne są pod linkami: