O raporcie:

Raport podsumowujący starania na rzecz poprawy jakości powietrza w ośmiu miastach wojewódzkich w poprzedniej kadencji samorządowej (2018-2024). W raporcie zidentyfikowano również kluczowe wyzwania stojące przed włodarzami największych miast w obszarze walki ze smogiem i transformacji energetycznej. W szczególności są to nowe regulacje unijne, które wejdą w życie w nadchodzących miesiącach oraz konieczność wdrożenia już istniejących obowiązków. W raporcie przeanalizowano sytuację w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Łodzi, Poznaniu, Gdańsku, Lublinie i Katowicach.

Publikacja jest częścią projektu „Miasta bez smogu”, który za cel stawia sobie stworzenie przestrzeni do rzetelnej i merytorycznej debaty o politykach antysmogowych w dużych polskich miastach. Więcej informacji o projekcie dostępne na stronie.

Kluczowe wnioski:

• W trakcie rozpoczętej kadencji w życie wejdą nowe unijne regulacje, które wymuszą przyspieszenie działań rządu i samorządu w walce ze smogiem. Dyrektywa AAQD zaostrzy normy dopuszczalnych zanieczyszczeń, dyrektywa EPBD (tzw. „budynkowa”) wymusi szybszą termomodernizację, natomiast system handlu emisjami ETS-2 w krótkiej perspektywie podniesie koszty energii pozyskiwanej w węgla, a w dłuższej z gazu ziemnego.

• Stan powietrza w poprzedniej kadencji samorządowej (2018-2024) uległ poprawie w każdym badanym mieście dzięki postępującej wymianie kopciuchów. Prawie wszędzie obowiązują już zakazy ich używania określone przez uchwały antysmogowe. Najbardziej w tym obszarze wykazały się Kraków i Wrocław, a najwięcej pieców do wymiany pozostało jeszcze w Łodzi i Katowicach.

• W poprzedniej kadencji transport publiczny uległ poprawie – w większości miast poszerzyła się oferta komunikacyjna, ścieżki rowerowe się wydłużyły, a elektryfikacja floty autobusowej zwiększyła. W najbliższej kadencji wyzwaniem będzie wprowadzenie przez miasta stref czystego transportu, którą na razie ma tylko Warszawa.

• W nowej kadencji analizowane miasta powinny postawić na intensywniejszą współpracę z sąsiadującymi mniejszymi miejscowościami. Wspólne inwestycje pomogą rozwinąć aglomeracyjny transport i uporać się z kopciuchami na przedmieściach, które odpowiadają za znaczną część zanieczyszczeń np. w Warszawie czy Krakowie.

• Wyzwania, które pojawią się wraz z nowymi regulacjami, wymuszą wzmocnienie strategii komunikacyjnych ze strony prawodawców. Odpowiednie wytłumaczenie społeczeństwu nowych obowiązków i ograniczeń będzie kluczowe nie tylko ze względu na troskę o klimat, ale również o stosunek Polaków do Unii Europejskiej