Komunikuję się
Ciri uruchomi asystenta połączonego z mózgiem użytkownika, Aplikacja śledząca emocje pomoże w leczeniu zaburzeń psychicznych, KE ureguluje deep fake’i.
Ciri uruchomi asystenta połączonego z mózgiem użytkownika
Ciri zamierza uruchomić wirtualnego asystenta najnowszej generacji, który będzie bezpośrednio połączony z mózgiem użytkownika. Decyzja firmy wywołała olbrzymi entuzjazm na nowojorskiej giełdzie.
Ciri – głosowy asystent od wielu lat towarzyszy nam w spotkaniach i robi z nich coraz bardziej rozbudowane notatki, m.in. pisze wiadomości podsumowujące, uzupełnia kalendarze, umawia spotkania czy kupuje produkty, których akurat potrzebujemy. Od początku lat 30. Aplikacja została włączona jako stały element systemu operacyjnego większości urządzeń mobilnych i stała się jednym z najczęściej używanych narzędzi cyfrowych ostatniego dziesięciolecia.
Wczoraj firma poinformowała użytkowników o planie wdrożenia bezpośredniego połączenia z mózgiem użytkownika – „Thought is the new voice”. Ciri wylosuje reprezentatywną grupę 10 tys. osób, która otrzyma propozycję udziału w testowej fazie projektu. W przypadku powodzenia pilotażu, funkcja w krótkim czasie zostanie udostępniona wszystkim odbiorcom w ramach corocznej aktualizacji systemu. Nowojorska giełda zareagowała bardzo entuzjastycznie na tą niespodziewaną informację. Kurs akcji Ciri wzrósł o 121 proc., a run na akcje pociągnął za sobą indeks AI500 (+63 proc.), Cyber100 (+24 proc.) oraz całą giełdę o prawie 5 proc.
Projekt „Thought is the new voice” prawdopodobnie będzie stanowił przełom w pracach nad nową generacją asystentów wirtualnych. Już od lat wiele firm pracowało nad interfejsem pozwalającym opercjonalizować chęci i potrzeby człowieka. Jednak większość dotychczasowych prób rozbijało się o interferencje myślowe. Urządzenia zbierające plany i polecenia nie były w stanie wytłumić podświadomości i tworzyły niekontrolowalne i niekończące się spisy komend i działań. Fakt, że Ciri zdecydowała się ogłosić plany wdrożenia bezpośredniego interfejsu świadczy o tym, że musiało dojść do przełomu technologicznego. Szczegóły pilotażu firma trzyma w głębokiej tajemnicy. Więcej dowiemy się 1 stycznia, kiedy testy rozpoczną wylosowani użytkownicy.
Plan wdrożenia bezpośredniego interfesju został też entuzjastycznie przyjęty przez branżę cyberbezpieczeństwa. Eksperci komentują, że decyzja o przygotowaniach do komercjalizacji najnowszej generacji asystenta Ciri musi oznaczać przełom w jej zabezpieczeniach. Ciri od wielu lat ma problem z nieskończoną liczbą ataków hakerskich. Jest postrzegana jako swoisty święty graal dla większości cyberprzestępców. Zdaniem portalu CyberUSofA firma nie zdecydowałaby się rozwijać tak wrażliwiej technologii bez stuprocentowej pewności, że jest w stanie zabezpieczyć swój produkt przed zewnętrzną ingerencją.
Aplikacja śledząca emocje pomoże w leczeniu zaburzeń psychicznych
Placówka w Bielawie będzie otwarta do końca roku. Decyzja jest naturalną konsekwencją zmian w nawykach zakupowych Polek i Polaków oraz zmian w systemie ochrony zdrowia.
Emotion AI to system sensorów, które służą śledzeniu emocji. Użytkownicy wybierają, które parametry chcą monitorować: biologiczne (np. pomiar ciśnienia), fizyczne (np. masa), środowiskowe (np. temperatura powietrza), behawioralne (np. długość snu) czy parametry mieszane. Zapisywane są wrażenia wszystkich zmysłów oraz wszystkie reakcje na bodźce zewnętrzne i wewnętrzne, dzięki czemu wiadomo dokładnie, jak się czujemy i dlaczego. Zastosowanie tego typu technologii w biznesie jest oczywiste: firmy mogą zobaczyć, w jaki sposób ich produkty są odbierane w świecie rzeczywistym. System używany jest do zasilania algorytmów, które pomagają nam wybierać, na co mamy ochotę, co chcemy zjeść, obejrzeć, posłuchać czy dzięki jakiej aktywności fizycznej będziemy czuli się lepiej.
Mimo początkowych kontrowersji ruch „quantified self” zdobył rzeszę entuzjastów i wszedł na stałe do naszego życia. Proste algorytmy z lat 20. powielały nasze wybory i nakłaniały nas do ich pogłębiania. Wraz z postępem technologicznym programy zaczęły różnicować nasze wybory poprzez szukanie alternatywnych propozycji na podstawie naszych innych preferencji oraz coraz większych zbiorów danych. Choć budowanie oferty biznesowej w oparciu o ślad cyfrowy wywoływało zastrzeżenia i obawy o naruszanie obowiązujących wytycznych anonimizacyjnych.
Wtedy rozpoczęła się era Emotion AI. System pozwolił lepiej śledzić nasze emocje i reakcje. A dzięki zanonimizowanym zbiorom danych MDPs (mega data packs) oraz IUDTs (individual unplugged data trusts) pozwolił tworzyć bezpieczną ofertę, która rzeczywiście wyprzedza nasze potrzeby i oczekiwania.
Od dawna szukano zastosowania quantified selfers w innych dziedzinach życia. Rozpoczęto testy nad połączeniem danych o przeżyciach zgromadzonych na podstawie stanów emocjonalnych ze zdrowiem psychicznym. Dziś wydaje się, że tych zastosowań może być wiele. Emotion AI ułatwi pracę terapeutom, którzy są w stanie nie tylko rozmawiać o wspomnieniach i opiniach, ale także opierać się na analizie danych i omawiać nagrane kluczowe wspomnienia. Rozważane jest wykorzystanie narzędzi VR, w celu wyprzedzającego śledzenia reakcji w różnych sytuacjach. Początkowe opory Polskiego Towarzystwa Zdrowia Cyfrowego i Psychicznego zostały przełamane i niebawem mają ruszyć prace nad nowymi zastosowaniami oraz skryptami, z których skorzystają psychoterapeuci w swojej codziennej pracy z pacjentami.
Komisja Europejska ureguluje deep fake’i
Komisja Europejska ogłasza plan przygotowania dyrektywy deep fake. W ramach implementacji dyrektywy państwa członkowskie same zdecydują, jakie będą obowiązki platform.
Komisja Europejska i Światowy Związek Platform Społecznościowych (WoSoM.org) doszły do porozumienia, w ramach którego Bruksela przygotuje dyrektywę regulującą odpowiedzialność za hostowanie deep fake’ów. Platformy będą musiały informować wszystkich użytkowników (logujących się z serwerów unijnych) o tym, czy dany post nie został „zdeep fakeowany”. To niemały sukces Komisji, która od wielu lat starała się bezskutecznie określić platformy jako wydawców, a nie tylko hostów publikowanych treści. Udało się też obalić drugą linie obrony platform, które twierdziły, że nie są w stanie wziąć odpowiedzialności za rozstrzygnięcia, czy zamieszczone filmy były manipulowane.
Sukces Komisji jest połowiczny, ponieważ nie udało się ustalić jednolitego protokołu tzw. „takedown rights and obligations” dla całej Unii. W ramach implementacji zasad unijnych każdy kraj będzie mógł ustalić procedury postępowania z materiałem zidentyfikowanym jako deep-fake. A kraje mają słabszą pozycję negocjacyjną od Unii i z małymi wyjątkami raczej będą zmuszone do pomijania wytycznych KE, która namawia do automatycznego blokowania treści. Zdaniem ekspertów tylko Szwecja, Francja i Szkocja zdecydują się na to rozwiązanie.
Polska jest w grupie państw, które prawdopodobnie będą tymczasowo blokowały „treści niepewnego pochodzenia” – to użytkownicy będą musieli udowodnić, że dany film może być szkodliwy społecznie, żeby go zablokować. Kraje te raczej nie zdecydują się też na blokowanie treści od zweryfikowanych wydawców. Z kolei Holandia czy Irlandia ograniczą się do informowania użytkowników o tym, że dana treść jest deep fake’m. Te najbardziej liberalne cyfrowo narody boją się zalewu pozwów za zdejmowanie treści, które mogą być uznawane za przejaw działalności artystycznej bądź politycznej. Ich blokowanie mogłoby być wówczas postrzegane jako naruszenie zasad wolności słowa.
Punkt zwrotny
Polki i Polacy w pełni wykorzystają nowe, cyfrowe kanały komunikacji w momencie, w którym transfer danych odbieranych przez jednego użytkownika w skali roku przestanie rosnąć. Ilość informacji, które będą nas otaczać i które powinniśmy przyswoić sprawią, że zaczniemy intensywniej korzystać z elektronicznych asystentów, filtrów, które wybiorą interesujące nas treści z szumu mediów społecznościowych czy narzędzi, które szybko zweryfikują docierające do nas dane liczbowe i przekazy słowne. Dzięki tym technologiom nasz sposób komunikacji będzie w przyszłości nie tylko bardziej efektywny, ale też będzie korzystniej wpływał na rozwój nas i naszych dzieci. Będziemy lepiej rozumieć nasze otoczenie i zachodzące w nim procesy, będziemy mogli być bliżej z naszymi bliskimi i lepiej ich rozumieć, a także będziemy mogli w coraz większym stopniu zastępować czas poświęcany na pracę odpoczynkiem.
* * *
Przypominamy, że nasz serwis jest intelektualnym ćwiczeniem i opisane w nim sytuacje nie muszą się wydarzyć. Choć opieramy się na wiedzy i przewidywaniach poważnych instytucji, wykorzystujemy naukowe raporty i nasze analityczne doświadczenie, to nie wiemy, jak świat będzie wyglądał za 20 lat. Zatem serwis nie ma charakteru informacyjnego i nie podejmujcie żadnych decyzji na podstawie historii w nim opisanych.
Dbam o siebie
Chiny inicjują program Człowiek 2.0, Apteki „Twoje zdrów.co” zamykają ostatni punkt stacjonarny, Bioniczni sportowcy wystartują na igrzyskach
Chiny inicjują program Człowiek 2.0
Władze chińskiej prowincji Hubei zapowiedziały pilotażowy program przewidujący zniesienie ograniczeń w modyfikowaniu materiału genetycznego zarodków ludzkich. 1000 par będzie mogło zdecydować o wybranych cechach zewnętrznych i wewnętrznych dziecka.
Kontrowersyjna liberalizacja jest elementem „części badawczej” kolejnego Narodowego Programu Prodemograficznego (NPP) ogłoszonego przez Komunistyczną Partię Chin (KPC). Celem legislacji jest powstrzymanie zapaści demograficznej i starzenia się społeczeństwa. Zwrot w polityce rodzinnej KPC nastąpił w 2015 r., gdy zdecydowano o odejściu od „polityki jednego dziecka” i dopuszczono posiadanie dwójki, a następnie w 2021 r. - trójki dzieci. Mimo starań władz, obywatele Chin nie decydują się na zakładanie rodzin ze względu konieczność zmiany stylu życia oraz wysokie koszty wychowywania dziecka. Budząca wątpliwości etyczne, możliwość „modyfikacji” przyszłego potomstwa wraz z programem wsparcia finansowego „od kołyski po dorosłość” ma zmienić to nastawienie.
Modyfikowanie genów ludzkich zarodków, które pozwala wyeliminować nieuleczalne choroby, jest praktyką powszechną od kilkunastu lat. W wielu krajach nie cichną jednak kontrowersje związane z wyznaczaniem i przesuwaniem granic dopuszczalnych zmian. Kwestie te są różnie regulowane, ale dotychczas żaden kraj nie zdecydował się na zalegalizowanie dostosowywania cech płodu do życzeń rodziców. Tego typu proceder był domeną podziemnego świata nielegalnych klinik, w których daleko idące modyfikacje genowe były powszechną, choć zarezerwowaną wyłącznie dla najbogatszych, praktyką.
To nie jedyne szokujące rozwiązanie przewidziane w NPP. W przypadku niedostatecznej poprawy współczynnika dzietności naturalnymi metodami, w perspektywie pięciu lat rząd chiński przewiduje przeprowadzenie pilotażowego programu tworzenia dzieci w sztucznych łonach, z wykorzystaniem posiadanego przez rządowe agendy badawcze materiału genetycznego. Ta udoskonalana wciąż technologia, która zastąpiła inkubatory, obecnie umożliwia przeżycie nawet kilkunastodniowym wcześniakom. Wkrótce ma pozwolić na rozwój płodu już od momentu sztucznego zapłodnienia w probówce.
Apteki „Twoje zdrów.co” zamykają ostatni punkt stacjonarny
Placówka w Bielawie będzie otwarta do końca roku. Decyzja jest naturalną konsekwencją zmian w nawykach zakupowych Polek i Polaków oraz zmian w systemie ochrony zdrowia.
Na przestrzeni ostatnich 15 lat sprzedaż w stacjonarnych aptekach wciąż spadała i zatrzymała się na poziomie 5-10 proc. W przypadku rynku leków nie istnieje jednak czynnik, który dał drugie życie części sklepów i galerii handlowych – konsument nie ma potrzeby wypróbowania produktu, obejrzenia i fizycznego kontaktu z nim. Sklepy odzieżowe mogły przekształcić się w „showroomy”, a tradycyjne apteki traciły na znaczeniu. W ostatnich latach placówki pełniły głównie funkcję pick-up store’ów, w których pacjenci odbierali zamówione leki. Wraz z udoskonaleniem rozwiązań logistycznych, odpowiadających na problem ostatniej mili i zapewnieniem odpowiednich warunków przewozu i przechowywania medykamentów (autonomiczne drony bądź pojazdy z funkcją chłodzenia), również ten aspekt stracił na znaczeniu.
O losie tradycyjnych aptek przesądził również rozwój technologii lekowych i medycznych, który przyspieszył na przestrzeni ostatnich lat. Dostępne na półce leki o jednej określonej dawce i formie (np. pigułki) straciły rację bytu. Dzięki danym zbieranym i analizowanym na bieżąco przez algorytmy i aplikacje medyczne, możliwe jest opracowywanie zindywidualizowanych medykamentów, których skład i struktura najlepiej odpowiedzą na biologiczne potrzeby lub niedobory konkretnego organizmu. Cały proces, od diagnozy, poprzez zamówienie i dostawę, aż do momentu przyjęcia leku przez pacjenta, odbywa się zazwyczaj bez zaangażowania człowieka.
Wygaszanie aptek jest też uzupełnieniem postępujących zmian w ochronie zdrowia. Dzięki nanotechnologiom i miniaturyzacji urządzeń medycznych coraz więcej zabiegów i świadczeń leczniczych odbywa się w domach. Do szpitali trafiają wyłącznie najtrudniejsze przypadki, których niestandardowe leczenie wymaga zaangażowania lekarza-człowieka. Pozostali, w zaciszu domowym, korzystają z leków i urządzeń analizujących stan zdrowia, które zamawia dla nich wirtualny asystentów zdrowia. Inteligentne pigułki połykane przez pacjentów na żywo przekazują informacje i dane z ludzkiego organizmu: od stężeń gazów i potencjalnie niebezpiecznych substancji po obraz z mikrokamer pozwalający lepiej diagnozować nieprawidłowe funkcjonowanie serca, żołądka czy innych organów. Nano-roboty to z kolei mikrourządzenia wspierające punktowe i precyzyjne operacje zarówno na zewnątrz (np. siatkówka oka), jak i wewnątrz organizmu.
Rezygnacja ze stacjonarnych aptek to decyzja, która będzie miała negatywne skutki dla części społeczeństwa. Najbardziej ucierpią mieszkańcy terenów wiejskich i małych miast. Zamieszkujący je zazwyczaj starsi ludzie już teraz nie mają dostępu do najwyższego poziomu służby zdrowia, a czasem nawet do podstawowych świadczeń medycznych. To właśnie dla nich stacjonarna apteka była ostatnim miejscem, gdzie mogli zakupić niezbędne leki i skonsultować „na żywo” z lekarzem lub farmaceutą swoje dolegliwości.
Bioniczni sportowcy wystartują na igrzyskach
Międzynarodowy Komitet Olimpijski podjął decyzję o dopuszczeniu do udziału sportowców wykorzystujących m.in. protezy bioniczne. Podczas imprezy w New Delhi w 2044 r. zachowany zostanie podział między sportowców tradycyjnych i bionicznych.
Decyzja MKOL-u jest kolejnym krokiem, który ma przywrócić popularność igrzysk olimpijskich. Dotychczasowe działania, czyli wprowadzanie do programu dyscyplin bliższych młodemu odbiorcy (m.in. skateboarding i breakdance w latach 20.) czy też dopuszczenie kilku dyscyplinach e-sportowych, nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Igrzyska olimpijskie czy też szerzej tradycyjne widowiska sportowe od kilku lat przyciągają mniejszą publiczność niż ligi i mitingi organizowane przez prywatne podmioty, a w których startują sportowcy bioniczni. Ich pojedynki, dostępne online w systemach pay-per-view, są bardziej widowiskowe, a sami zawodnicy osiągają lepsze rezultaty od tradycyjnych sportowców.
Konsekwencją decyzji MKOL będzie zapewne całkowite odejście od organizowania Letnich Igrzysk Paraolimpijskich. Rozwój bioniki sprawił, że osoby z niepełnosprawnościami i po wypadkach mają możliwość odzyskania pełnej sprawności we własnych narządach albo zastąpienia ich protezami bionicznymi kontrolowanymi bezpośrednio przez mózg dzięki technologiom BCI (brain-computer interfaces). W drugim przypadku osiągane przez nich rezultaty zaczęły nawet przewyższać osiągi tradycyjnych sportowców.
MKOL musi jeszcze doprecyzować zakres dozwolonych modyfikacji organizmu. Z pewnością dopuszczone zostaną protezy bioniczne, większych kontrowersji nie wzbudzają też egzo-szkielety czyli zewnętrzne urządzenia obejmujące całe ciało lub wybraną część (np. nogi). Wątpliwości, ze względów bezpieczeństwa, mogą dotyczyć modyfikowania gałek ocznych (w przypadku dyscyplin strzeleckich) oraz narządów oddychania (w pływaniu).
Niewątpliwie wyzwaniem dla komitetu olimpijskiego będzie zapewnienie bezpieczeństwa rywalizacji. Większość technologii, które zostaną dopuszczone od 2044 r. powstała pierwotnie na użytek militarny – umożliwiła stworzenie „super-żołnierzy” wspomaganych i modyfikowanych technologicznie rekrutów wykorzystywanych w wojnach, ale również pomagających walczyć z negatywnymi skutkami katastrofy klimatycznej. Ekstremalne osiągi bionicznych sportowców (np. prędkość biegu, wysokość skoku czy siła uderzenia) niosą ze sobą wyższe ryzyko urazów czy nawet śmierci. Zdaniem krytyków MKOL „igrzyska olimpijskie zamienią się w „igrzyska śmierci” (to nawiązanie do dystopijnego cyklu powieści Susan Collins z początku XXI w.). MKOL dopuszczając sportowców bionicznych zupełnie nie odniósł się też do etycznego aspektu problemu – wymiany narządów na bioniczne przez osoby w pełni zdrowe. A takie działania z pewnością będzie podejmować większość tradycyjnych sportowców, którzy chcąc liczyć się w walce o medale.
Punkt zwrotny
Jednym z przejawów zmiany sposobu, w jaki Polki i Polacy dbają o siebie, będzie upowszechnienie umawiania wizyt lekarskich przez internet. O punkcie zwrotnym powiemy, gdy na taką formę będzie się decydowała połowa obywateli. Wraz z cyfryzacją ochrony zdrowia algorytmy pomogą łatwiej i szybciej uzyskać termin wizyty – sprawdzą bowiem dostępność we wszystkich placówkach medycznych w okolicy podpiętych pod jedną sieć teleinformatyczną. Upowszechnienie platform do elektronicznej obsługi pacjentów sprawi, że sprawdzanie historii choroby, wyników badań czy pobranie zwolnienia albo e-recepty poprzez aplikację i jej zrealizowanie w cyfrowej aptece będzie wykorzystywane przez większość mieszkańców Polski.
Za tymi zmianami podąży rewolucja w diagnostyce i kontakcie z lekarzem. Zaawansowane e-porady połączą doświadczenie lekarza z realizowaną przez AI analityką zbiorów big data oraz precyzyjnymi pomiarami organizmu wykonywanymi przez mikrourządzenia i produkty typu wereables 24 godziny na dobę. Dzięki temu bez wizyty w przychodni mieszkańcy Polski uzyskają możliwie najlepszą rekomendację leczenia. Zmiany obejmą wszystkie typy porad medycznych, ale największy pozytywny wpływ będą miały tam, gdzie potrzeba regularnego badania stanu pacjenta i kontaktu z nim – od onkologii przez nefrologię po psychiatrię.
* * *
Przypominamy, że nasz serwis jest intelektualnym ćwiczeniem i opisane w nim sytuacje nie muszą się wydarzyć. Choć opieramy się na wiedzy i przewidywaniach poważnych instytucji, wykorzystujemy naukowe raporty i nasze analityczne doświadczenie, to nie wiemy, jak świat będzie wyglądał za 20 lat. Zatem serwis nie ma charakteru informacyjnego i nie podejmujcie żadnych decyzji na podstawie historii w nim opisanych.
Odpoczywam
Kurator algorytmów otrzymuje Grammy, Sejm przyjął ustawę o zadziczaniu Polski, Katowice organizują mistrzostwa świata w QuidditchaVR
Kurator algorytmów otrzymuje Grammy
Tytus „I-Go-Rythm” Kortowiecki, czyli artysta tworzący system kojarzenia dźwięków, dostał nagrodę Grammy za całokształt twórczości.
Kortowiecki, jest uznanym artystą AI i prekursorem muzyki generatywnej. Nie nazywa siebie „twórcą muzyki” tylko „kuratorem algorytmów” – nie ma formalnego wykształcenia muzycznego, co podkreśla na każdym kroku. Wielokrotnie zdobywał „Złoty algorytm dla najlepszego kuratora” – przyznawany za największą liczbę użyć algorytmu. Wcześniej nie był jednak doceniany przez tradycyjną branżę muzyczno-estradową.
Kortowiecki komponuje algorytmy, które tworzą spersonalizowaną muzykę. To przede wszystkim soundtracki, dostosowane do sytuacji i potrzeb użytkownika. Algorytmy reagują w czasie rzeczywistym na emocje, które odczuwa słuchacz. I-Go-Rythm specjalizuje się w muzyce generatywnej, która jest tworzona przez algorytm częściowo z już istniejących piosenek, a częściowo z nakładanych na siebie standardów rytmicznych. Światowe wykorzystanie tego algorytmu oscyluje w okolicach 400 mln użyć dziennie.
Na gali Grammy Kortowiecki zaprezentował jeden ze swoich utworów, który został skomponowany dzięki nowej technologii „shared group preference algorythm”. Tytus zaprosił wszystkich uczestników gali - zgromadzonych na ceremonii wręczenia nagród i uczestniczących zdalnie - do podzielenia się swoim śladem muzycznym z ostatniego tygodnia. Z zaproszenia skorzystało 141 tys. widzów (37 proc. uczestników), co stanowi nieformalny rekord. Algorytm komponował czterominutową piosenkę przez 154 sekundy. Do jej wizualizacji wybrano hologram śpiewającego Andrzeja Zauchy, a główny macrosample pochodził z K-popu.
Wykonana na gali piosenka została nisko oceniona przez krytyków i większość fizycznych uczestników gali, ale za to zdobyła szerokie uznanie w branży cyfrowej i wśród odbiorców uczestniczących online. Po 48 godzinach od występu ma już 700 mln odsłon, głównie z Azji Wschodniej. Zdaniem Kortowieckiego, zbliżamy się wielkimi krokami do świata w którym „shared group preference algorythm” będzie w stanie wygenerować całonocny set klubowy czy koncert dla zgromadzonej publiczności. Efekt końcowy jeszcze nie jest idealny, ale przełom wydaje się być bliski.
Po powrocie do kraju Kortowiecki ma zostać nagrodzony medalem za osiągniecia artystyczne przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Cyfrowego. Polski kurator słynie z wplatania w swoje algorytmy wątków polskich, dzięki którym miliony ludzi na całym świecie dowiedziało się o istnieniu takich muzyków jak Andrzej Zaucha, Marek i Wacek, Wioletta Villas, Kaliber 44 czy DJ Simba.
Sejm przyjął ustawę o zadziczaniu Polski
W ramach Europejskiego planu 7 proc. terytorium kraju ma być „odcywilizowana” do 2042 r. To sukces egzotycznej koalicji Polskiej Organizacji Turystycznej (POT), Polskiego Towarzystwa Zdrowia Cyfrowego i Psychicznego oraz WWF.
Zadziczanie (rewilding) obejmie przede wszystkim obszary małych miast i wsi, z których od dekad wyjeżdżają młodzi w poszukiwaniu lepszego życia w metropoliach. Obecni mieszkańcy będą mogli zostać na terenie nowo utworzonych parków i prowadzić tam dofinansowaną działalność turystyczną. Osoby, które nie zdecydują się na to rozwiązanie, dostaną rekompensatę realokacyjną. Każde miasteczko zdecyduje, czy chce przystąpić do programu.
Z nowej ustawy bardzo cieszy się POT, która uważa, że zadziczanie oraz inwestycje państwowe w nowe parki narodowe przełożą się na znaczący wzrost przychodów z turystyki.
Podróże do miejsc pozwalających na kontakt z naturą już teraz przyczyniły się do wzrostu przychodów z krajowej działalności turystycznej o prawie 10 proc. (rok do roku). POT szacuje, że zadziczanie pozwoli na utrzymanie dwucyfrowego tempa wzrostu po 2042 r.
Pieniądze na zadziczanie mają pochodzić z Funduszu Zdrowia Cyfrowego (FZC), z linii projektowej 2.1 Przeciwdziałanie uzależnieniu od platform społecznościowych. Polskie Towarzystwo Zdrowia Cyfrowego i Psychicznego od wielu lat nagłaśnia problem uzależnienia od mediów społecznościowych oraz wirtualnych rzeczywistości. Towarzystwo zaleca terapie offline’owe, które wymagają odpowiednich warunków środowiskowych, stąd szybkie i sprawne porozumienie w kwestii dofinansowania parków narodowych z FZC.
Docelowo wszystkie tereny dzikie mają być połączone korytarzami ekologicznymi. Tam gdzie było to możliwe zlikwidowano niepotrzebne drogi, w innych miejscach zostały one podniesione ponad poziom lasu albo uzupełnione o przejścia dla zwierząt. Polskie korytarze mają być częścią Europejskiego Korytarza Ekologicznego, który łączy w nieprzerwany sposób wybrzeże Atlantyku z Morzem Czarnym i koło podbiegunowe z Morzem Śródziemnym.
Nowe przepisy to przełom w walce o prawa dzikich zwierząt. Unijna dyrektywa z 2037 r. nakazała krajom członkowskim nadanie zwierzętom podmiotowości prawnej i zapewnienie im możliwości realizacji samego siebie, tj. życia w sposób zgodny z jego biologicznie uwarunkowanymi zwyczajami. Zgodnie z nową ustawą będzie można powołać pełnomocnika parku, czyli opiekuna znajdujących się tam dzikich zwierząt. To on będzie decydował o poziomie i formie dopuszczalnej turystyki.
Katowice organizują mistrzostwa świata w QuidditchaVR
Pierwszy finał mistrzostw świata w QuidditchaVR w 2041 r. odbędzie się w Katowicach. Sponsorami wydarzenia są firma FlySpotter Daniela Radcliffe oraz producent gogli AR/VR Group.
Zawodnicy będą grali wyłącznie w certyfikowanych FlySpotterach, pionowych tunelach aerodynamicznych w których od wielu lat fani klasycznej serii o czarodzieju Harrym Potterze latają na miotłach i odgrywają sceny z książek J.K. Rowling, a od niedawna grają w QuidditchaVR. Po miesiącach negocjacji firma porozumiała się z AR/VR Group, liderem branży gogli VR i oprogramowania do nich. Decyzję o wyborze Katowic podjęła nowopowołana World Quidditch Federation, na czele której stanęła Mackenzie Rowling, córka autorki serii książek o Potterze.
Finał w katowickiej Metaverse Arenie ma pomieścić 200 tys. widzów, organizatorzy liczą na 40-krotnie większą widownię w dniu wydarzenia. Powszechne eliminacje, mistrzostwa właściwe oraz faza pucharowa mają odbyć się wyłącznie w świecie wirtualnym. Koszty rozegrania fizycznego meczu (z użyciem androbotów) oraz czas potrzebny na budowę i testy stadionu uniemożliwią rozegranie większej liczby gier w świecie rzeczywistym.
QuidditchVR nabiera niesamowitej popularności. Według ostatnich badań wśród ludzi do 45 r. życia na świecie 74 proc. kojarzy Harry Pottera. A 56 proc. grało w klasycznego, komputerowego Quidditcha, widziało filmy o Potterze lub czytało książki Rowling. Mistrzostwa będą testem popularności gry w wersji VR, ale też szerzej wykorzystania VR do rozgrywania meczy i turniejów w sportach klasycznych i nowych. Jeżeli wersja stadionowa w budowanym metaversie się przyjmie, można się spodziewać renesansu gier VR, które zaczynały tracić zwolenników.
Niezależnie od powodzenia mistrzostw i rozwoju tej dyscypliny sportu zwycięzcą jest Radcliffe, pierwszy odtwórca postaci Pottera, w klasycznych filmachz z początku XXI w. W ostatnich lat zainwestował w sieć tuneli FlySpotter, która zdobyła niebywałą popularność. Sieć franczyzowych tuneli rozrasta się w niesamowitym tempie. W samej Polsce jest 435 fly roomów, które łącznie zatrudniają 2,4 tys. pracowników.
Punkt zwrotny
Polacy zmienią sposób spędzania czasu wolnego, kiedy będą mieli go więcej do dyspozycji, czyli średni tygodniowy czas pracy na etacie spadnie poniżej 35 godzin. Dzięki automatyzacji usług i przemysłu znacznie wzrośnie produktywność pracy, co da ludziom więcej czasu wolnego. Większa liczba godzin do dyspozycji na rozrywkę i spotkania ze znajomymi w połączeniu z rosnącą dostępnością technologii porozumiewania się na odległość – także w formatach rozszerzonej rzeczywistości – spowoduje rozwój nowych form e-sportów, spotkań czy słuchania muzyki. Więcej czasu wolnego da nam również możliwość oderwania się od świata elektroniki. W standardowy trzydniowy weekend część Polaków będzie się decydować na wypoczynek w miejscach z ograniczonym dostępem do internetu, a za to z pełnym dostępem do naturalnych ekosystemów – lasów, łąk, jezior czy gór.
* * *
Przypominamy, że nasz serwis jest intelektualnym ćwiczeniem i opisane w nim sytuacje nie muszą się wydarzyć. Choć opieramy się na wiedzy i przewidywaniach poważnych instytucji, wykorzystujemy naukowe raporty i nasze analityczne doświadczenie, to nie wiemy, jak świat będzie wyglądał za 20 lat. Zatem serwis nie ma charakteru informacyjnego i nie podejmujcie żadnych decyzji na podstawie historii w nim opisanych.
Pracuję
Boom w sektorze usług Human to Human, Sejm przyjął nowy kodeks pracy, Firma z WIG-20 zatrudnia algorytm jako CFO
Boom w sektorze usług Human to Human
Z najnowszych danych GUS wynika, że usługi świadczone bez udziału i pośrednictwa algorytmów oraz technologii stanowią 10 proc. wszystkich usług. Osoby zatrudnione w sektorze Human to Human (H2H) mogą liczyć na wysokie wynagrodzenia.
Sektor H2H zrodził się w odpowiedzi na rosnące zmęczenie konsumentów usługami świadczonymi przez maszyny i urządzenia. Dla wielu osób, a szczególnie seniorów i seniorek, realny kontakt z drugą osobą i czynnik socjalizacyjny stanowi istotny element consumer experience, za który są gotowi dodatkowo zapłacić (ceny usług realizowanych przez ludzi są wyższe niż technologicznych odpowiedników). Największą popularnością w sektorze cieszą się zawody związane z opieką (nad osobami starszymi i dziećmi), szeroko rozumianym dobrostanem (masażyści, fizjoterapeuci, trenerzy personalni oraz psychoterapeuci) oraz edukacją (zajęcia dodatkowe dla uczniów).
Większość tych usług tak samo dobrze lub lepiej (pod względem efektów i osiąganych parametrów) realizują urządzenia i systemy AI, ale zdaniem ankietowanych przez GUS konsumentów: „motywacja, jaką daje drugi człowiek podczas treningu jest nieporównywalna do najbardziej autentycznego VR-trenera”. Zwolenników usług H2H nie przekonuje nawet to, że współczesne algorytmy i urządzenia wyposażone są w rozwiązania Emotion AI, które pozwalają prawidłowo odczytywać i reagować na stany emocjonalne człowieka. To przywiązanie do „ludzkiego” aspektu relacji i nostalgię za przeszłością wykorzystują usługodawcy H2H dążąc do odtworzenia doświadczenia znanego z lat. 20 XXI w. i wcześniejszych. Usługi nie są realizowane w domu usługobiorcy, tylko w tradycyjnych salonach zlokalizowanych zazwyczaj w centralnych punktach osiedli-enklaw. Konsumenci mają więc okazję spotkać się w poczekalni, napić kawy lub herbaty i porozmawiać przed zabiegiem.
Boom na usługi H2H jest szansą dla rosnącej liczby osób kwalifikowanych jako „ekonomicznie zbędni” – to często przedstawiciele klasy średniej, których wcześniejsza praca jest wykonywana przez maszyny oraz algorytmy (urzędnicy administracji publicznej, sekretarki i sekretarze czy księgowi). W celu przekwalifikowania się nierzadko korzystają oni z ogólnodostępnych aplikacji treningowych oraz wspieranego przez państwo systemu mikrodyplomów – organizowane w formule rozszerzonej i wirtualnej rzeczywistości kursy umożliwiają szybkie nabycie nowych umiejętności.
Według prognozy GUS, choć usługi H2H nie wyprą swoich technologicznych odpowiedników, to udział sektora w całości świadczonych usług w najbliższych latach nadal będzie rósł. Zmierzch sektora H2H nastąpi zapewne wraz z odchodzeniem pokolenia urodzonego w pierwszych dekadach XXI w.
Sejm przyjął nowy kodeks pracy
Poprzedni kodeks powstał w 1974 r. i mimo że był wielokrotnie nowelizowany, to w wielu miejscach nie przystawał do obecnych realiów technologicznych i społecznych. Nowe regulacje zaczną obowiązywać od stycznia 2041 r. i wtedy prawo w końcu zacznie nadążać za rewolucją cyfrową na rynku pracy.
Miejsce pracy. Ustawodawca w znaczący sposób ograniczył uprawnienie pracodawcy do wskazywania „miejsca wykonywania pracy”. To ostatni element trwającej od czasów pandemii COVID-19 ewolucji na rzecz upowszechniania rozwiązań zdalnych i hybrydowych. Nowa regulacja zakłada, że zatrudniający nie może bez podania uzasadnionych przyczyn odmówić pracownikowi świadczenia pracy w formie zdalnej. Ma przy tym jednak prawo do wskazania nie więcej niż dwóch dni w miesiącu, w których zatrudniony powinien wykonywać pracę w określonym przez przełożonego miejscu. Wyjątkiem jest oczywiście sytuacja, w której ze względu na charakter wykonywanych czynności, obecność w konkretnym miejscu (np. w zakładzie pracy) jest niezbędna.
Czas pracy. Również reguły dotyczące czasu wykonywania pracy uległy znacznemu uelastycznieniu na korzyść pracownika. Poza wyjątkami wynikającymi z charakteru pracy, pracodawca nie będzie mógł sztywno określać godzin, w których pracownik ma wykonywać swoje obowiązki. Możliwe będzie natomiast wskazanie terminów na wykonanie precyzyjnie określonych zadań oraz szacowanych limitów godzin przeznaczonych na ich wykonanie. Ich przekroczenie będzie podstawą do wynagrodzenia za nadgodziny oraz posłuży do korekty szacunkowej liczby roboczogodzin przy kolejnych zadaniach. Pod warunkiem, że algorytm nadzorujący pracę w firmie potwierdzi, że pracownik wykazał się co najmniej przeciętną efektywnością w czasie wykonywanego zadania. Co do zasady praca powinna być wykonywana maksymalnie cztery dni w tygodniu, a średnia liczba roboczogodzin w ujęciu kwartalnym nie powinna przekraczać 32 h tygodniowo.
Kierownictwo i nadzór przełożonego. Ustawodawca w nowym kodeksie w końcu odpowiada na powszechną w wielu miejscach pracy, sytuację, w której oprogramowanie AI jest bezpośrednim przełożonym człowieka. W kodeksie zwrócono szczególną uwagę na precyzyjne zdefiniowanie „prawa do błędu ludzkiego”, które po spełnieniu określonych przesłanek nie może stanowić podstawy do zwolnienia pracownika. Ustawodawca przewidział też specjalne procedury sprzeciwu pracownika wobec decyzji algorytmu oraz arbitrażu, w którym decyzję podejmie Human-Algorithm Mediator, czyli mediator wybrany spośród pracowników-ludzi. Obowiązek utworzenia takiego stanowiska będzie miał każdy pracodawca wykorzystujący sztuczną inteligencję do zarządzania procesami w firmie.
Prawo do prywatności pracownika. Najwięcej kontrowersji budzą przepisy dotyczące danych pracownika gromadzonych przez pracodawcę. Zatrudniający będzie miał prawo analizować ślad cyfrowy osoby fizycznej w procesie rekrutacji. Po podpisaniu umowy nie będzie mógł wyciągać wobec pracownika żadnych konsekwencji zawodowych z tytułu jego aktywności i zaangażowania wykrytego przy okazji śledzenia jego digital fingerprint, „jeśli nie będą one miały bezpośredniego związku z piastowanym stanowiskiem”. Kodeks przewiduje również, e-świadectwo pracy może zawierać ślad cyfrowy z okresu zatrudnienia (do wglądu przyszłego pracodawcy), ale jedynie w zakresie „bezpośrednio związanym z wykonywanymi obowiązkami służbowymi”. Nieostrość zaproponowanych pojęć (jak rozumieć działania bezpośrednio związane z pracą, szczególnie w pracy zdalnej) krytykowana jest przez organizacje pracownicze oraz obrońców praw człowieka. Ostateczny zakres przekazywanych i chronionych informacji zostanie zapewne określony przez linię orzeczniczą Sądu Najwyższego.
Firma z WIG-20 zatrudnia algorytm jako CFO
Live AI, spółka notowana na WIG-20 zdecydowała o rezygnacji z wyznaczania członka zarządu odpowiedzialnego za finanse po tym jak dotychczasowy Chief Financial Officer objął funkcję prezesa spółki. Obowiązki finansowe i sprawozdawcze w całości będzie realizował algorytm.
Powierzenie funkcji CFO algorytmom stanowi zwieńczenie procesu digitalizacji i wykorzystywania sztucznej inteligencji w zarządzaniu finansowymi aspektami przedsiębiorstwa. Wcześniej, począwszy od dołu „piramidy zarządzania”, maszyny zastąpiły m.in. szeregowych księgowych oraz pracowników działów płac. W kolejnym kroku algorytmy stały się lepsze od człowieka w analityce finansowej oraz planowaniu i realizacji budżetu.
CFO w ostatnich latach pełnili w dużej mierze funkcję kontrolną, choć biorąc pod uwagę ogrom analizowanych danych i decyzji podejmowanych przez algorytmy decyzji, trafniej byłoby określić ją jako notarialną. Algorytmy z wysoką skutecznością< przewidywały ceny towarów oraz wzrosty i spadki giełdowe, na podstawie których podejmowały decyzje zakupowe. Wyeliminowanie czynnika ludzkiego zmniejszyło też ryzyko nieprawidłowości i przestępstw finansowych – wszelkie odstępstwa i podejrzane transakcje są automatycznie zgłaszane do komórki e-audytorskiej i nadzorczej. CFO, choć nie miał szansy zweryfikować, czy algorytm podejmuje trafne decyzje, to musiał autoryzować wykonanie najważniejszych transakcji oraz podejmowanie decyzji, których skutki szacowane były powyżej określonego progu kwotowego.
Bezprecedensowe przekazanie uprawnień sprawia, że dotychczasowi CFO mogą wykorzystywać swoją wiedzę i doświadczenie na innych stanowiskach. Wydaje się, że podjęta przez spółkę decyzja o awansie CFO na stanowisko prezesa, będzie powielana w innych przedsiębiorstwach. Biorąc pod uwagę pewne wątpliwości wynikające z „usamodzielnienia się” algorytmu w kwestiach finansowych, prezes z backgroundem ekonomicznym, który w razie sytuacji krytycznej będzie gotowy przejąć stery od AI, będzie naturalnym wyborem akcjonariuszy i rad nadzorczych.
Przedstawiciele zarządów pozostałych spółek WIG-20 z dużą rezerwą podchodzą do ogłoszonej decyzji. Jak przyznają z przekąsem, „choć pewnie 80% decyzji w biznesie podejmuje się w oparciu o racjonalne wskaźniki, to czynnik ludzki zawsze pozwalał na pewną elastyczność. Z tabelką trudno będzie dyskutować, dlaczego pracownicy powinni dostać bonus na święta mimo osiągnięcia wyników poniżej KPI, a prezes wymienić 3-letnią Teslę na nowszy i lepszy model”. Decyzja będzie również wymagała zmian regulacji dotyczących obowiązków sprawozdawczych i informacyjnych, m.in. kwestii wpisu wszystkich członków zarządu do KRS.
Punkt zwrotny
O zmianie sposobu kupowania przez Polki i Polaków będziemy mogli mówić wtedy, gdy trzy czwarte transakcji bezgotówkowych będzie dokonywanych bez fizycznego użycia kart płatniczych. Rozwój sklepów e-commerce oraz wprowadzenie internetu rzeczy do placówek stacjonarnych spowoduje, że nie tylko przestaniemy wyjmować karty z portfela, ale też nie będziemy aktywnie uczestniczyć w płatnościach. Za zakupy zapłacą automatycznie nasze inteligentne urządzenia – przy wyjściu ze sklepu, przy wejściu do autobusu, po włączeniu filmu, czy po uderzeniu w piłeczkę na polu golfowym. W rezultacie wzrośnie też liczba kart SIM typu M2M, czyli służących do obsługi komunikacji między urządzeniami.
Podobnie będą rozliczane transakcje, gdy zamówimy rzeczy przez internet – system odroczonych płatności spowoduje, że płatność naliczy się dopiero, gdy minie termin na zwrot produktu. W rezultacie ubrania, przedmioty domowego użytku czy elektronikę będzie można zamawiać, przetestować i dopiero wówczas kupić – bez konieczności płacenia za towar, który i tak zwracamy. To wymusi na sprzedawcach lepsze dostosowanie oferty do odbiorcy oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii do sugerowania, który rozmiar jest dla nas odpowiedni lub jakich cech urządzenia faktycznie potrzebujemy.
* * *
Przypominamy, że nasz serwis jest intelektualnym ćwiczeniem i opisane w nim sytuacje nie muszą się wydarzyć. Choć opieramy się na wiedzy i przewidywaniach poważnych instytucji, wykorzystujemy naukowe raporty i nasze analityczne doświadczenie, to nie wiemy, jak świat będzie wyglądał za 20 lat. Zatem serwis nie ma charakteru informacyjnego i nie podejmujcie żadnych decyzji na podstawie historii w nim opisanych.
Kupuję
„Fast-food” wchodzi do Polski, Już 50 proc. transakcji dokonuje się bezwiednie, Polski jednorożec na liście Fortune 500
„Fast-food” wchodzi do Polski
Duńska sieć luksusowych restauracji specjalizuje się w potrawach z mięsa zwierzęcego. Mięso do duńskiej sieci dostarcza polska firma, Real Meat, z którą Duńczycy są powiązani kapitałowo.
„Fast-Food” to duńska sieć, która powstała na fali trendu „gourmet nostalgia”. Odkąd mięso z laboratoriów nie różni się od swojego zwierzęcego pierwowzoru, restauratorzy szukają rozwiązań, które pozwalają poczuć smak z czasów, gdy „mięso było mięsem” - jak głosi kampania reklamowa firmy Real Meat.
Nowo otwarte restauracje mieszczą na obrzeżach mega-aglomeracji Warszawskiej, Krakowskiej i Wrocławskiej. Sieć zamierza nawiązać współpracę z jedną z firm carsharingowych i oferować zniżki dla zmotoryzowanych konsumentów, którzy pożyczają samochód na wycieczkę pozamiejską. Zniżka ma być zależna od liczby osób w samochodzie. Jednak lokale gastronomiczne nie mają przynosić dochodów polsko-duńskiemu konsorcjum. Restauracje „Fast-Food” mają być przede wszystkim wizytówką firmy, która stara się wejść na rynek żywności pudełkowej.
Ze względu na wysokie koszty produkcji mięsa zwierzęcego konsorcjum walczy o wejście do segmentu premium. Stara się uzyskać atest „superżywności” dla produktów mięsnych, co pozwoliłoby konkurować z czołowymi producentami diet pudełkowych. Lobby firm produkujących mięso syntetyczne nie chce dopuścić producentów mięsa pochodzenia zwierzęcego na listę certyfikowanej superżywności. Konsorcjum argumentuje, że polsko-duńskie mięso wołowe i wieprzowe spełnia ustawowe kryteria superżywności – „jedzenia zbalansowanego w taki sposób, aby zapewnić niezbędne substancje odżywcze w ilościach i proporcjach indywidualnie dopasowanych do danego organizmu”.
Sprawa może trafić do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC), a Polacy i Duńczycy argumentują, że spożycie mięsa pochodzenia zwierzęcego w Unii jest dziś na tak niskim poziomie, że nie ma już żadnego wpływu na środowisko, a hiperregulacja produktów zwierzęcych narusza prawa konsumentów. Ponadto prawnicy obu firm zarzucają „wielkiej szóstce pudełkowej” nieuczciwą konkurencję. Według ostatnich danych największe firmy w branży kontrolują już 67 proc. rynku żywności przetworzonej i 42 proc. całego rynku żywności w Unii.
Już 50 proc. transakcji dokonuje się bezwiednie
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że Polska jest 18 krajem Unii, który przekroczył barierę 50 proc. transakcji dokonywanych w ramach zakupów autonomicznych. Eksperci szacują, że wartość transakcji autonomicznych może przekroczyć 75 proc. w ciągu czterech lat.
Z badań CBOS-u wynika, że dla konsumentów największą wartość stanowi wygoda (82 proc. respondentów; 96 proc. poniżej 50 roku życia) i oszczędność czasu (76 proc. i 83 proc.) przy wykonywaniu codziennych obowiązków. Z tego względu kanał e-commerce ustabilizował się na ponad 90 proc. wszystkich transakcji. Większość codziennych zakupów dokonywanych jest bezpośrednio z wykorzystaniem systemów smart home, które pomagają w przygotowaniu potrzebnych list zakupowych, planują najbardziej efektywną porę i przebieg zakupów i de facto przeprowadzają cały proces zakupowy bez udziału konsumenta.
Dla połowy kupujących (54 proc. i 46 proc.) wciąż istotna jest możliwość fizycznego kontaktu i wypróbowania produktu przed ostatecznym zakupem, szczególnie w zakresie dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku. Dlatego sklepy stacjonarne i centra handlowe odgrywają ważną rolę społeczną. Szczególnie te drugie są traktowane jako miejsca spędzania wolnego czasu z rodziną i znajomymi przy okazji testowania i przymierzania pożądanych produktów. Choć większość zakupów w centrach handlowych odbywa się przez internet (często z wykorzystaniem one-click-buy) z dostawą bezpośrednio do domu.
Za pozostałe 10 proc. transakcji zakupowych odpowiadają osiedlowe sklepy convenience, w których Polacy kupują produkty niekonieczne czyli takie, których nie zamówi za nas algorytm, bo nie są niezbędne dla naszego organizmu (np. słodycze, przekąski czy napoje alkoholowe). Szeroka sieć, mała powierzchnia i całodobowa dostępność, a także brak obsługi dają złudzenie anonimowości, bo przecież wszystkie zakupy są rejestrowane na kontach.
Polski jednorożec na liście Fortune 500
Coop TO, szczecińska firma specjalizująca się w dostarczaniu rozwiązań sprzedażowych dla największych światowych marek, wkroczyła z hukiem na listę Fortune Global i usadowiła się na 456 miejscu.
Coop TO to firma założona w 2023 r. w Szczecinie przez dwie informatyczki, które do dziś nie zgodziły się na publiczne ujawnienie swojej tożsamości. W jednym z pierwszych wywiadów założycielki opowiedziały ówczesnym mediom, że firmy, które skupiają się na tym „co” i „gdzie” sprzedają zostaną w tyle w wyścigu o klienta przyszłości. Pytanie, nad którym firmy powinny się skupić to „jak”. I one zamierzają dostarczać rozwiązania, które pozwolą wyprzedzić konkurencje.
Coop TO zaczynał od segmentu handlu ujednoliconego. Polski jednorożec tworzył systemy pozwalające integrować sklepy online i offline. W pierwszych latach działalności firma wyspecjalizowała się w zagadnieniach płynnego doświadczenia użytkownika ( liquid user experience), który polega na maksymalnym zintegrowaniu interfejsów (np. telefonu czy tabletu) ze światem rzeczywistym.
Na początku lat trzydziestych, po kolejnych rundach inwestycyjnych, Coop TO sama wyruszyła na zakupy. Firma kupiła cztery butiki programistyczne specjalizujące się w technologiach immersywnych - VR (virtual reality) czy AR (augmented reality). Połączenie z łódzkim butikiem programistycznym Pol-Hol, specjalizującym się w komercyjnym wykorzystaniu hologramów, pozwoliło Coop TO podpisać wieloletni kontrakt z Nike i wejść ze swoimi rozwiązaniami do salonów amerykańskiej firmy na całym świecie.
Zdaniem analityków Coop TO nie przegapił żadnej z technologii, które kształtowały sposób, w jaki dzisiaj kupujemy. Czy to był voice, zdalne sterowanie, przełomy w wykorzystaniu sztucznej inteligencji w handlu czy w końcu „open finance” – polska firma dostrzegała możliwości każdej z tych technologii i tworzyła ekosystem handlu, dzięki któremu ponad 50 proc. transakcji zakupowych jest dokonywanych bez naszej świadomości.
Punkt zwrotny
O zmianie sposobu kupowania przez Polki i Polaków będziemy mogli mówić wtedy, gdy trzy czwarte transakcji bezgotówkowych będzie dokonywanych bez fizycznego użycia kart płatniczych. Rozwój sklepów e-commerce oraz wprowadzenie internetu rzeczy do placówek stacjonarnych spowoduje, że nie tylko przestaniemy wyjmować karty z portfela, ale też nie będziemy aktywnie uczestniczyć w płatnościach. Za zakupy zapłacą automatycznie nasze inteligentne urządzenia – przy wyjściu ze sklepu, przy wejściu do autobusu, po włączeniu filmu, czy po uderzeniu w piłeczkę na polu golfowym. W rezultacie wzrośnie też liczba kart SIM typu M2M, czyli służących do obsługi komunikacji między urządzeniami.
Podobnie będą rozliczane transakcje, gdy zamówimy rzeczy przez internet – system odroczonych płatności spowoduje, że płatność naliczy się dopiero, gdy minie termin na zwrot produktu. W rezultacie ubrania, przedmioty domowego użytku czy elektronikę będzie można zamawiać, przetestować i dopiero wówczas kupić – bez konieczności płacenia za towar, który i tak zwracamy. To wymusi na sprzedawcach lepsze dostosowanie oferty do odbiorcy oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii do sugerowania, który rozmiar jest dla nas odpowiedni lub jakich cech urządzenia faktycznie potrzebujemy.
* * *
Przypominamy, że nasz serwis jest intelektualnym ćwiczeniem i opisane w nim sytuacje nie muszą się wydarzyć. Choć opieramy się na wiedzy i przewidywaniach poważnych instytucji, wykorzystujemy naukowe raporty i nasze analityczne doświadczenie, to nie wiemy, jak świat będzie wyglądał za 20 lat. Zatem serwis nie ma charakteru informacyjnego i nie podejmujcie żadnych decyzji na podstawie historii w nim opisanych.
Używam
Rekordowy wynik indeksu WIG-LUDZIE, OneDemand odchodzi od personalizacji usług, Seniorzy i młodzież tęsknią za własnością
Rekordowy wynik indeksu WIG-LUDZIE
Po raz pierwszy w historii indeks WIG-LUDZIE, odzwierciedlający notowania firm inwestujących w kapitał ludzki, stał się indeksem o największej kapitalizacji. Przewyższył WIG-OZE, który dominował przez ostatnią dekadę.
Trend inwestowania w ludzi i ich kompetencje stał się popularny wraz ze zmianą struktury majątkowej. Odejście od własności i boom na współużytkowanie dóbr wymusił wprowadzenie nowych narzędzi inwestycyjnych. Od lat 30. nastąpił stopniowy odwrót od budowy majątku w oparciu o własność, a na popularności FIZ-y (fundusze inwestycji zamkniętych) specjalizujące się w dobrach niematerialnych. Jednak prawdziwa rewolucja rozpoczęła się wraz z wejściem do gry FIZ-ów inwestujących w kapitał ludzki.
Fundusze inwestujące w ludzi, dofinansowują ścieżki rozwoju kariery. W sytuacji sukcesu zawodowego beneficjenci spłacają otrzymany kapitał powiększony o odsetki - RFRR (referencyjną stopę procentową wolną od ryzyka) i marżę, wynosząca zwykle 15-20 proc. Najwięcej zarabia się na FIZ-ach specjalizujących się w zawodach, w których jest największa konkurencyjność, ale i prestiż (wysokie wynagrodzenia, uznanie społeczne). Luksusowe FIZ-y – obracające certyfikatami e-sportowców, kuratorów algorytmów czy polityków i aktywistów – obiecują ROI (return on investment) końcowy na poziomie 15 proc. Równolegle z rozwojem FIZ-ów rozpędził się rynek ETF-ów (exchange traded funds). Obok ETF-ów technologicznych dziś najpopularniejsze są te oparte o WIG-LUDZIE.
Niektórzy eksperci przestrzegają przed zaślepieniem funduszami notowanymi w ramach WIG-LUDZIE oraz miłością inwestorów i banków do instrumentów pochodnych. Zdaniem ekspertów „bańka ludzka” niebawem pęknie. Źródłem niepokoju jest dwucyfrowy wzrost, częste łączenie niepewnych, ryzykownych aktywów ludzkich w paczkach inwestycyjnych, mała przejrzystość największych (teoretycznie bezpiecznych FIZ-ów, np. specjalizujących się w programistach), ale przede wszystkim szybko przebiegające zmiany na rynku pracy. Każdy przełom technologiczny powoduje wielkie przesunięcia pomiędzy specjalizacjami, co wymaga inwestycji w przebranżowienie i nowe kompetencje, zaburzając reguły rynku. Rewolucja hologramowa sprzed kilku lat spowodowała, że FIZ specjalizujący się w grafikach 3D musiał zostać dokapitalizowany przez FFG (Finansowy Fundusz Gwarancyjny), ze względu na straty, jakie poniósł na inwestycjach w grafików, którzy mieli kłopoty ze znalezieniem pracy.
OneDemand odchodzi od personalizacji usług
OneDemand, kanadyjski integrator usług, zapowiada jedną subskrypcję na przedmioty codziennego użytku i wszystkie potrzebne usługi. To odejście od wszechobecnej personalizacji i indywidualizacji.
OneDemand zamierza połączyć wszystkie usługi, dotychczas dostarczane przez różnych dostawców. Dziś mówi się o integracji oferty m.in. ubraniowej (clothing-as-a-service - pudełko z ubraniami dostarczane na początku miesiąca), jedzeniowej (nutrition-as-a-service - dieta pudełkowa oraz opłacone wyjścia do restauracji), mobilnościowej (mobility-as-a-service - wynajem samochodu, ride sharing, komunikacja zbiorowa) czy wreszcie rozrywkowej. Oferta będzie dostępna w jednej cenie.
Analitycy uważają, że plany OneDemand to zakład z rynkiem. A stawką jest sukces firmy, która w zindywidualizowanym świecie stawia na klastrowanie gustów i częściowe ich narzucanie. Projekt powstał na kontrze do trendów personalizacyjnych, które w ostatnich latach kształtowały rynek. Użytkownik wybierze program z ograniczonego menu opcji (25 person z różnych przedziałów wiekowych). Każdy wariant przygotowuje zespół ekspertów, analizujący dane dotyczące preferencji i konsumpcji milionów subskrybentów.
Eksperci uważają, że jedna, niewygórowana stawka abonamentowa za pakiet to ryzykowne posunięcie Kanadyjczyków. Według krytyków zbyt niska cena może odstraszać klientów obawiających się, że firma będzie oszczędzać na jakości usług. Zdaniem konkurencji niewielu użytkowników zdecyduje się na subskrypcję, a niski poziom udziału przełoży się na brak skali, zapewniającej rentowność. Niektórzy eksperci uważają jednak, że OneDemand zamierza użyć niskich cen, żeby zdominować rynek i właśnie dzięki nim oraz planowanej hiper-agresywnej kampanii marketingowej osiągnąć skalę, która pozwoli negocjować bardzo korzystne ceny z producentami.
OneDemand buduje swój przekaz produktowo-marketingowy na anonimowości użytkowników (którzy nie muszą dzielić się swoim śladem cyfrowym, żeby otrzymywać to, czego potrzebują). Atutem projektu ma być też prostota oferty – jeden, niska, ryczałtowa płatność pozwala nie myśleć o innych wydatkach i pokusach. A wybór dokonany przez renomowanych doradców i stworzone przez nich algorytmy pozwoli abonentom czuć się częścią większej, bezpiecznej wspólnoty lifestyle’owej. Zdaniem OneDemand „abonenci nie będą musieli martwić się, czy ich osobiste algorytmy i wybory pozwalają im być modnym czy fajnym. To oni, dzięki influencerom firmy, zawsze będą trendsetterami”.
Wreszcie OneDemand wskazuje na korzyści środowiskowe. Wszystkie usługi i produkty będą wytwarzane razem. Zdaniem OneDemand powrót do odgórnie planowanej produkcji masowej pozwala na ograniczenie kosztów finansowych i środowiskowych. Personalizacja i tworzenie wszystkiego pod skrojone potrzeby i gusta prowadzi do rozrostu mocy produkcyjnych i logistycznych, które niepotrzebnie pochłaniają przestrzeń i zasoby.
Seniorzy i młodzież tęsknią za własnością
Kolejny miesiąc z rzędu spada Społeczny Indeks Poczucia Bezpieczeństwa (SIPB). Eksperci ostrzegają, że odczyty z ostatnich miesięcy są bardzo niepokojące i mogą zwiastować rekord poczucia niepewności w drugiej połowie przyszłego roku.
Wskaźnik SIPB stracił 3 punkty względem zeszłego miesiąca i jest to trzeci miesiąc spadków. Według ekspertów rosnące poczucie niepewności wynika z nieposiadania. Cząstkowe indeksy bezpieczeństwa m.in. zdrowotnego, cyfrowego, zawodowego stoją w miejscu lub delikatnie rosną. Za spadek całego indeksu odpowiada wskaźnik bezpieczeństwa bytowego.
Analitycy sprawdzili cząstkowe dane i za spadki odpowiada gównie sentyment w dwóch grupach wiekowych: seniorów (75+) oraz młodych (16-29). Zespół opracowujący SIPB przeprowadził badania pogłębione w tych dwóch grupach wiekowych i, co może zaskakiwać, powody spadku poczucia bezpieczeństwa bytowego w obu grupach są podobne. Chodzi o poczucie wykorzenienia wynikające z coraz mniejszego współczynnika własności w społeczeństwie.
Na konferencji prasowo-naukowej eksperci tłumaczyli powody tych lęków. Poczucie wykorzenienia osób starszych to zjawisko znane od dawna. Seniorzy deklarują, że nie lubią nie posiadać na własność mieszkania, ubrań czy samochodu. Od dawna wiadomo, że to osoby starsze najdłużej i najgorzej dostosowały się do kolosalnych zmian zachodzących w naszym stylu życia.
Natomiast zaskakują odczyty z badań młodych. Dorośli (30-39) i osoby w średnim wieku (40-60) dobrze czują się w świecie, który przeciwnicy złośliwie nazywają AaaS World (anything-as-a-service), czyli świat bez własności. Przez wiele lat nieposiadanie stało się fajne, a uciekanie przed tym trendem było postrzegane w większości społeczeństw Zachodu jako oznaka zacofania. Jednak najmłodsze pokolenie nie czuje tej presji społecznej i buntuje się przeciwko paradygmatom anty-własnościowym. Młodzi deklarują, że chcą posiadać, żeby być. W rozmowach z badaczami powtarzały się te same obawy. Świat zmienia się bardzo szybko, a przedmioty czy miejsca dają poczucie bezpieczeństwa i zakotwiczenia.
Punkt zwrotny
Kiedy średnia liczba subskrypcji, z których korzysta jedna osoba przekroczy 20, będziemy mogli powiedzieć, że Polki i Polacy odeszli od własności na rzecz użytkowania przedmiotów i usług. W nadchodzących latach w taki sposób oferowane będzie coraz więcej coraz bardziej różnorodnych rozwiązań – od już obecnych treści rozrywkowych (muzyka, telewizja, gry) poprzez źródła informacji, pojazdy (samochody, rowery, hulajnogi) po ubrania, narzędzia i pakiety produktów dla firm. Spopularyzowane zostanie również abonamentowanie usług – do już istniejących abonamentów zdrowotnych, kulturalnych czy rekreacyjno-sportowych dołączą m.in. pakiety restauracyjne. Zamiast kupować będziemy użytkować wybrane rzeczy i usługi w określonym miejscu i czasie - podobnie jak ma to miejsce obecnie w przypadku rozwiązań informatycznych i chmurowych (w ramach usług XaaS użytkownicy uzyskują dostęp do funkcjonalności bez obowiązku zakupu danego oprogramowania). Upowszechnienie modeli subskrypcyjnych będzie możliwe dzięki rozwojowi technologicznemu i zwiększeniu dostępności szybkiego internetu bezprzewodowego. Samouczące się algorytmy będą koordynować dostępność towarów i usług oraz optymalizować ich wykorzystanie.
* * *
Przypominamy, że nasz serwis jest intelektualnym ćwiczeniem i opisane w nim sytuacje nie muszą się wydarzyć. Choć opieramy się na wiedzy i przewidywaniach poważnych instytucji, wykorzystujemy naukowe raporty i nasze analityczne doświadczenie, to nie wiemy, jak świat będzie wyglądał za 20 lat. Zatem serwis nie ma charakteru informacyjnego i nie podejmujcie żadnych decyzji na podstawie historii w nim opisanych.
Mieszkam
Sejm przyjmuje ustawę o odwróconej hipotece, Wrocław rośnie, Aukcja 8G ogłoszona
Sejm przegłosował ustawę o rzeczniku osób korzystających z odwrócenej hipoteki (ROKOH)
Osoby starsze będą mogły łatwo i bezpiecznie zamienić akt własności domu, mieszkania czy ziemi na gotówkę, która uzupełni ich dochód podstawowy.
Ustawa o odwróconej hipotece gwarantuje miesięczny dochód minimalny wyliczany i waloryzowany w oparciu o mierniki rynkowe (m.in. cenę za metr kwadratowy, lokalizację, rodzaj nieruchomości), kontrolę czynszów oraz definiuje zakres świadczeń dodatkowych dla seniorów, np. abonament medyczny. Nowa instytucja i regulacja prawna będą chroniły osoby starsze przed wyzyskiem, błędami, kruczkami prawnymi i innymi niepożądanymi działaniami REIT-ów. Zdaniem ekspertów, skuteczniejsza kontrola znacząco przyśpieszy przyrost odwróconych hipotek.
Zamiana nieruchomości na gotówkę „uwalnia” seniorów od przywiązania do miejsca i daje szansę na podniesienie jakości życia. Prekursorzy z terenów wiejskich i mniejszych miast decydują się przenieść do miast, by zamieszkać na w specjalnych osiedlach dla seniorów. To całe osiedla, w których mieszkania dostosowane są do potrzeb społecznych i zdrowotnych osób najstarszych. Oprócz lepszej opieki dają one również szansę na przezwyciężenie samotności dzięki współdzieleniu przestrzeni z rówieśnikami. Dla osób mniej zamożnych dostępne są lokale socjalne oferowane przez państwo oraz oferty społecznych agencji najmu łączących seniorów i umożliwiających im wspólny wynajem mieszkania.
Po kryzysie lat 20. XXI w. spowodowanym pęknięciem bańki na rynku nieruchomości, w dużych miastach bez problemu można znaleźć dostępny cenowo lokal, dostosowany do potrzeb Polek i Polaków na każdym etapie ich życia. Największą popularnością cieszą się nowocześnie urządzone pokoje w co-livingach dla studentów i rosnącej grupy singli, małe mieszkania w centrum (idealne na czas zakładania rodziny) oraz przestronne apartamenty w spokojnych dzielnicach do samodzielnego urządzenia na moment, kiedy urodzą się dzieci. Wszystko w najmie długoterminowym oferowanym przez duże, wyspecjalizowane firmy (najem instytucjonalny) wraz z pełnym pakietem usług obejmujących naprawy urządzeń i podnoszenie standardu mieszkania w przypadku rozwoju nowych technologii.
Ostatnie badania CBOS potwierdzają, że Polki i Polacy w kwestiach mieszkaniowych cenią sobie elastyczność – nie chcą być przywiązani do jednego miejsca, a tym bardziej ograniczani na lata kredytem hipotecznym. Respondenci najbardziej cenią sobie mobilność (59%), możliwość szybkiej zmiany: pracy (54%), przestrzeni życiowej (46%), miasta (42%), a nawet kraju (32%).
Przyjęcie ustawy spowoduje również transformację sektora finansowego. Ostatnie butikowe banki oferujące, niegdyś powszechny a dziś niszowy, produkt jakim są kredyty hipoteczne będą powoli odchodziły w zapomnienie. Ich rolę przejmują fundusze mieszkaniowe (REIT) oraz społeczne agencje najmu (SAN), które skupują, inwestują, wynajmują i zarządzają mieszkaniami. Rosnącym źródłem przychodów dla REIT-ów będzie właśnie usługa odwróconych hipotek.
Narastają kontrowersje wokół nowych granic Wrocławia
Mieszkańcy Sobótki i Kostomłotów zagłosowali za przyłączeniem się do mega-aglomeracji Wrocławsko-Świdnickiej (W-Ś).
Obrzeża największych miast to dziś najbardziej pożądane tereny mieszkalne. Z jednej strony, są blisko centrów, zapewniając wysoką jakość usług, polityk publicznych i dostęp do szerokiej oferty na rynku pracy, a z drugiej pozwalają uniknąć zgiełku, tłoku i innych negatywnych skutków życia w mieście. Odrębność administracyjna Sobótki i Kostomłotów od lat była fikcją – miasta były sypialnią Wrocławia, coraz ściślej połączoną komunikacyjnie i urbanistycznie ze stolicą Dolnego Śląska. W kampanii referendalnej wielokrotnie przywoływany był przykład Kobierzyc, które skorzystały na przyłączeniu do W-Ś cztery lata wcześniej poprzez napływ nowych inwestycji i wzbogacenie oferty rekreacyjno-kulturalnej.
Po dołączeniu dwóch miejscowości populacja stolicy Dolnego Śląska przekroczyła 5 mln mieszkańców, a miasto dołączyło do dwóch polskich „pięciomilionówek” – Warszawy i Krakowa. Kolejną metropolią, która może przekroczyć ten pułap 5 jest mega-aglomeracja rzeszowsko-krośnieńska. Jej włodarze prowadzą specjalne programy wsparcia zachęcające mieszkańców wsi i miast oraz terenów zagrożonych zmianami klimatycznymi do przeprowadzki na południowy wschód Polski. Z oferty skorzystało już niemal 100 tys. mieszkańców Łodzi (uciekających przed wysokim bezrobociem) oraz Trójmiasta (narażonych na coraz częstsze powodzie i podtopienia). Dramat kurczących się kurortów nadmorskich może równać się tylko z drastycznym upadkiem miast średnich, w których wysokie bezrobocie łączy się z emigracją ludzi młodych, bankructwami i upadkiem usług publicznych.
Rozrost największych metropolii prowadzi do licznych napięć politycznych. Niemal całkowicie zmarginalizowana została rola samorządów wojewódzkich. Mega-aglomeracje coraz częściej wchodzą też w otwarty konflikt z rządem centralnym. Ze względu na swój potencjał ludnościowy i gospodarczy, włodarze największych miast domagają się przekazania szerszych kompetencji i korzystniejszego podziału wpływów z podatków. Mega-aglomeracje zacieśniają też współpracę z podobnymi ośrodkami w innych krajach, coraz częściej omijając utrzymywane przez państwa oficjalne kanały dyplomatyczne.
Siła przyciągania największych metropolii powoduje, że mniejsze miasta, podobnie jak tereny wiejskie, są coraz bardziej wyludnione. Poza zatrudnionymi w rolnictwie przemysłowym mieszkają tam prawie wyłącznie osoby starsze, przywiązane emocjonalnie i ekonomicznie do ziemi. Niskie dochody rosnącej rzeszy seniorów przekładają się na niższe dochody dla gmin wiejskich, co napędza spiralę wykluczenia i przyspiesza migracje ludzi młodych do mega-aglomeracji. Tereny te, mimo dostępu do najnowszych technologii są też „cyfrowymi pustyniami” – wykluczeni cyfrowo najstarsi obywatele nie korzystają z dobrodziejstw techniki i żyją podobnie jak ich przodkowie 30-40 lat wcześniej.
Aukcja 8G ogłoszona
Wietnamski koncern Quoc-Tel rozpoczął prace nad uruchomieniem kolejnego standardu przesyłania danych. Nowa technologia spowoduje upowszechnienie ściano-ekranów, które pozwalają wypełniać przestrzeń w domu i biurze wirtualną rzeczywistością..
Nowoczesny projektor stanowi centralny punkt niemal każdego pomieszczenia – w gabinecie pozwala pracować, w pokoju dziecięcym usypiać, w sypialni relaksować, a w salonie dostarczać rozrywkę. Jego uzupełnieniem są stworzone z wykorzystaniem technologii organicznych powierzchnie potrafiące rozświetlać się milionami mikropikseli tworząc wirtualną rzeczywistość – imitującą biuro, salę koncertową czy kino. To rozwiązane, powszechne w domach osób najzamożniejszych, dotychczas było traktowane raczej jako fanaberia i wyznacznik statusu materialnego. Jednak wraz z upowszechnieniem standardu 8G, urządzenia te zyskają liczne nowe zastosowania. Udoskonalenie technologii spowoduje też spadek cen, co przyspieszy wzrost jej popularności.
Inteligentne ściano-ekrany to ostatni akt w stworzeniu smart-domu. Wcześniej technologia przejęła kontrolę nad meblami czy sprzętami kuchennymi. Ściana, w której i na której montowano coraz to mniejsze i doskonalsze urządzenia, sama z siebie często pozostawała jednak przestrzenią niezagospodarowaną – ostatnim bastionem XX wieku.
Miniaturowe czujniki umieszczone w każdym przedmiocie i urządzeniu monitorują funkcje życiowe domowników. Bioniczny miernik składu krwi pozwala wykryć stan chorobowy przed wystąpieniem pierwszych objawów somatycznych (np. zapaść insulinowa, zawał, zarażenie wirusem), po połączeniu z zewnętrznym urządzeniem planuje i kontroluje wszystkie nasze codzienne czynności w tym jedzenie, zażywanie leków, uprawianie sportu czy sen. Optymalizuje też temperaturę, wilgotność, naświetlenie i dotlenienie pomieszczenia. Innymi słowy zajmuje się nie tylko właścicielem, ale też jego rodziną, pupilami i kwiatami.
Smart dom to miejsce zrównoważone środowiskowo dzięki optymalizacji zużycia prądu, ciepła i wody pod kątem zaspokojenia potrzeb domowników, a nawet pomocy przy wstępnym sortowaniu odpadów. Powszechnie wykorzystywane są sieci smart grid i alternatywne źródła energii, takie jak przydomowe elektrownie OZE oraz instalacje wodorowe. Nadwyżki zasobów trafiają z powrotem do sieci albo baterii zaparkowanego w garażu samochodu elektrycznego. Oprogramowanie odpowiedzialne za dostawy produktów spożywczych minimalizuje z kolei skalę marnowanej żywności.
Punkt zwrotny
Decyzje Polek i Polaków dotyczące miejsca zamieszkania, mogą się zmienić, kiedy 95% budynków w kraju będzie podłączona do bardzo szybkiego internetu (o przepustowości 1 Gb/s). Tylko takie lub szybsze połączenie umożliwia równoczesną pracę zdalną, naukę online i dostęp do oferty rozrywkowej – filmów, gier i muzyki w najwyższej jakości oraz urządzeń VR/AR, które będą coraz popularniejsze w najbliższych dekadach. W momencie, gdy dostęp do infrastruktury IT przestanie ograniczać, to część Polaków może zdecydować się na emigrację z centrów miast na coraz rozleglejsze tereny przylegające do największych aglomeracji. Z kolei przedstawiciele zawodów kreatywnych wybiorą jeszcze mniejsze i bardziej odległe ośrodki, zwłaszcza atrakcyjnie położone miasteczka i wsie. Dzięki temu nieznacznie zwolni wyludnianie mniej zurbanizowanych regionów kraju. Zmaleją też regionalne nierówności dochodowe. Równocześnie, firmy krajowe i zagraniczne będą miały większy dostęp do najzdolniejszych pracowników, których będą mogły werbować niezależnie od ich miejsca zamieszkania.
* * *
Przypominamy, że nasz serwis jest intelektualnym ćwiczeniem i opisane w nim sytuacje nie muszą się wydarzyć. Choć opieramy się na wiedzy i przewidywaniach poważnych instytucji, wykorzystujemy naukowe raporty i nasze analityczne doświadczenie, to nie wiemy, jak świat będzie wyglądał za 20 lat. Zatem serwis nie ma charakteru informacyjnego i nie podejmujcie żadnych decyzji na podstawie historii w nim opisanych.
Kształcę się
Nowa podstawa programowa, Mikrodyplomy, Pracodawcy za umiejętnościami miękkimi
Ministerstwo Edukacji przyjęło Spersonalizowaną Podstawę Programową (SPP)
Mimo głosów krytyki polska szkoła publiczna upodobni się do systemów edukacyjnych większości państw Zachodu.
Zmieniony zostanie sposób nauczania w gimnazjach i liceach. Podstawowe hasło reformy to personalizacja, czyli dostosowanie nauczania do możliwości i potrzeb uczniów. W szkołach publicznych każdy uczeń będzie miał indywidualny tok nauczania, na wzór rozwiązań, które funkcjonują już w placówkach prywatnych i w większości państw Zachodu. Spersonalizowany program powstanie na podstawie badań kompetencyjnych, testów oraz ocen ze szkoły podstawowej. Utrzymane zostały wymogi programowe oraz obowiązkowa lista lektur i multimediów. Wiedza i umiejętności uczniów cały czas będą sprawdzane za pomocą Nowych Matur z 2030 r.
Każdy uczeń będzie się kształcił w swoim tempie, za pomocą spersonalizowanych materiałów. Programy nauczania będą tworzone przez sztuczną inteligencję, a polski rząd wykupił licencję na użycie programu EDU_CATE.ME stworzonego przez lidera rozwiązań e-learningowych – fińsko-amerykańsko firmę Mobira-Macintosh. W ramach offsetu technologicznego, Mobira-Macintosh założy spółkę celową z wybraną polską firmą. Konsorcjum opracuje nową generację e-podręczników, zawierającą multimedialne materiały edukacyjne.
Przeciwko zmianom najgłośniej protestują związki zawodowe nauczycieli i edukatorów oraz grupy rodziców, które zjednoczyły się pod szyldem „SEE - stop ekranizacji edukacji”. Nauczyciele najgłośniej protestują przeciwko funkcji, jaką ich zdaniem będą odgrywali w procesie edukacyjnym – nie chcą zostać sprowadzeni do roli „ludzkich pomocy naukowych”. Z kolei rodzice krytykują traktowanie szkoły jedynie jako instytucji edukacyjnej, bez komponentu socjalizacji. Powołują się przy tym na raport organizacji Enseignants Sans Frontières, w którym autorzy udowadniają, że brak interakcji pomiędzy uczniami spowalnia rozwój inteligencji emocjonalnej, a skupienie się wyłącznie na pracy umysłowej upośledza kreatywność i wyobraźnię.
Dodatkowych argumentów dostarcza dyskusja o „cyfrowej luce” powodowanej przez zasadę Bring Your Own Device (BOYD). Zdaniem ekspertów nowy system może doprowadzić do nierówności wśród uczniów, ponieważ mają sprzęt o różnej mocy obliczeniowej i różne generacje kart holograficznych. Potencjalnym rozwiązaniem może być zastosowanie systemu hybrydowego, nad którym pracują m.in. Szwajcaria i Bułgaria. System ten zakłada połączenie technologii personalizacyjnych przy nauczaniu przedmiotów ścisłych z tradycyjnym modelem nauczania w przypadku przedmiotów humanistycznych.
Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) będzie wspierał mikrokursy
Dzięki rozwojowi rynku mikrokursów opartych na blockchainie wzrośnie liczba Polaków kształcących się ustawicznie.
Rynek kursów online rośnie od ponad dwudziestu lat. Przełomem okazało się wykorzystanie certyfikacji na podstawie blockchaina, ponieważ pracodawcy zaczęli przychylniej patrzeć na mikrokursy, a coraz mniejszą wagę przykładać do formalnej edukacji wyższej. Polacy coraz częściej kończą kursy na różnych uczelniach krajowych i zagranicznych, broniąc prace dyplomowe przed narodową komisją egzaminacyjną. W zeszłym roku liczba obronionych w ten sposób licencjatów przekroczyła 50%. Tracą na tym uczelnie wyższe, borykające się z malejącą liczbą studentów, którzy chcą uczyć się w systemie bolońskim (trzy- lub pięcioletnim). W Azji, gdzie rynek mikrokursów rozwija się najszybciej, upadłość ogłosiła już większość szkół wyższych. Eksperci przewidują, że trend ten za moment pojawi się w Europie.
BGK zapowiedział, że będzie udzielał nieoprocentowanych pożyczek edukacyjnych wszystkim Polakom, którzy ukończyli 18 rok życia. Finansowanie może być przeznaczone na kursy, które otrzymają państwową akredytację. Bank będzie traktował polskie kursy preferencyjnie, ale nie wyklucza możliwości finansowania edukacji w innych renomowanych ośrodkach naukowych na terytorium Unii Europejskiej. Ma to ma przeciwdziałać dominacji amerykańskich i chińskich jednostek w kształceniu kadr w systemie mikrokursów.
Za wdrożeniem programu certyfikacji i finansowania mikrokursów od wielu lat lobbowała Polska Izba Cyfrowych Kursów Edukacyjnych (PICKE). Jej przedstawiciele wskazywali na olbrzymią konkurencję ze strony zagranicznych kursów, zwłaszcza spoza Unii Europejskiej oraz psucie systemu edukacji wyższej przez nierzetelne firmy prywatne, oferujące mikrodyplomy niskiej jakości. Zdaniem PICKE nowy program przyczyni się do rozwoju całego sektora edukacyjnego oraz pozwoli stworzyć produkty, które będą miały szanse konkurować poza granicami kraju. Przełomem była jednak zmiana stanowiska uczelni publicznych. W obawie przed marginalizacją, Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich zdecydowała się poprzeć ten program. Środowisko akademickie liczy, że system akredytacji wyeliminuje z rynku podmioty oferujące mikrodyplomy niskiej jakości i podniesie popyt na kursy oferowane przez uczelnie.
Na konferencji inicjującej program przedstawiciele rządu wskazywali na korzystny wpływ programu na osoby po 50. roku życia. Środki z BGK to jeden z elementów rządowego programu wsparcia dla osób starszych, które mają trudności ze znalezieniem zatrudnienia po podniesieniu wieku emerytalnego w 2035 r.
Przedsiębiorcy apelują o powrót do miękkich umiejętności
Przedstawiciele Związku Pracodawców Prywatnych i Samozatrudnionych (ZPPS) złożyli dziś na ręce premiera apel o zmiany w systemie edukacji. ZPPS oraz na rosnące niedobory osób z umiejętnościami miękkimi..
Na środowej konferencji prasowej prezydentka związku wygłosiła apel o zorganizowanie okrągłego stołu dla edukacji na rzecz budowy kompetencji miękkich. ZPPS w swoim apelu wskazuje na nadmiar programistów oraz błędy w reformowaniu systemu edukacji, powtarzane przez kolejne rządy. Związek protestuje przeciwko zmianom w Spersonalizowanej Podstawie Programowej oraz krytykuje wsparcie dla mikrokursów kosztem studiów humanistycznych w systemie bolońskim. Zdaniem przedsiębiorców profilowanie systemu edukacji pod interesy polityczne rządów jest krótkowzroczne i generuje ryzyko systemowe, kiedy pokolenie millenialsów przejdzie na emeryturę.
Personalizacja i optymalizacja systemu edukacji jest potrzebna, ale nie może być jedynym celem reform. Ignorowanie obecnych i przyszłych potrzeb pracodawców i ustawienie systemu edukacji pod pracowników grozi odpływem Polaków do pracy na rzecz zagranicznych przedsiębiorstw. Krajowe firmy będą też miały problemy z sukcesją, bo już brakuje menedżerów z odpowiednimi umiejętnościami miękkimi.
ZPPS apeluje o symboliczny „powrót na polską uczelnię”. Pracodawcy przekonują, że cierpią na niedobór pracowników o umiejętnościach miękkich. Przede wszystkim wskazują na umiejętność krytycznego myślenia, aktywnego uczenia się, pracy w grupie, komunikowania się. Zdaniem związku, pracownicy nie potrafią się samoorganizować, brakuje elastyczności czyli zdolności do szybkiej zmiany wykonywanych zadań. ZPPS wskazało też na problemy ze stabilnością psychiczną pracowników, co skutkuje narastającymi konfliktami w miejscu pracy oraz spadkiem wydajności, szczególnie na skutek depresji, której źródłem jest samotność.
Punkty zwrotne
Kształcenie ustawiczne, czyli przez całe życie, to trend napędzany przez coraz szybsze zmiany społeczne i technologiczne, który będzie zyskiwał na znaczeniu w najbliższych latach. O upowszechnieniu tej formy edukacji w Polsce będziemy mogli mówić, gdy co dziesiąta osoba w wieku 55-64 lata będzie uczęszczać na kursy doszkalające czy zajęcia podyplomowe. To poziomy, które już teraz osiągają kraje Europy Zachodniej, gdzie programy kształcenia ustawicznego są najbardziej rozwinięte.
Liczba Polek i Polaków podnoszących swoje kwalifikacje będzie systematycznie rosnąć wraz ze wzrostem zamożności społeczeństwa, postępem technologicznym umożliwiającym naukę zdalną, a także rozwojem oferty edukacyjnej tego rodzaju. Sprzyjać temu będzie również przyspieszenie zmian na rynku pracy – automatyzacja procesów wymusi ciągłą zmianę kwalifikacji pracowników i ich przeszkolenie do obsługi coraz bardziej zaawansowanych maszyn i algorytmów.
* * *
Przypominamy, że nasz serwis jest intelektualnym ćwiczeniem i opisane w nim sytuacje nie muszą się wydarzyć. Choć opieramy się na wiedzy i przewidywaniach poważnych instytucji, wykorzystujemy naukowe raporty i nasze analityczne doświadczenie, to nie wiemy, jak świat będzie wyglądał za 20 lat. Zatem serwis nie ma charakteru informacyjnego i nie podejmujcie żadnych decyzji na podstawie historii w nim opisanych.
Organizuję się
Rzeszów rezygnuje ze sztucznej inteligencji w sądach, Kontrowersje wokół debaty prezydenckiej w USA, Dialogi wspólnotowe pomogą dobrać właściwych sąsiadów
Rzeszów rezygnuje ze sztucznej inteligencji w sądach
Decyzję w referendum podjęli rzeszowianie i należy ją uznać za wygraną obrońców praw człowieka, którzy nagłośnili nieprawidłowości systemu sądzącego TemidAI.
Rzeszów słynie z najbardziej zdigitalizowanego i otwartego samorządu w Polsce. Każdy obywatel posiada aplikację, dzięki której współuczestniczy w tworzeniu budżetu, konsultuje lokalne akty prawne, oddaje głos na kandydatów do zarządów spółek publicznych oraz śledzi poczynania miejskich polityków. Wszystkie dane agregowane w mieście są otwarte, co ułatwia wprowadzanie nowych rozwiązań technologicznych. Perłą w koronie rzeszowskiego otwartego samorządu był algorytm TemidAI, który niemal natychmiast po wprowadzeniu danych, z wysoką skutecznością rozstrzygał sprawy o wykroczenia oraz wybrane przestępstwa popełniane w internecie (ze względu na „cyfrowy” charakter materiału dowodowego).
Program TemidAI orzekał bez udziału sędziego-człowieka w oparciu o normy ilościowe (quantity-based norms) z uwzględnieniem trzech elementów: (1) wgranych do systemu dowodów (materiały video, e-dokumenty, nagrania rozmów ze świadkami); (2) analizy historycznych wyroków (w aktualizowanej na bieżąco bazie zgromadzono wszystkie wyroki od 2030 r.) oraz (3) analizy cyfrowego śladu stron oraz świadków występujących w sprawie. Znacząco przyspieszyło to rozstrzygnięcia w najprostszych sprawach i zmniejszyło praktycznie do zera koszty obsługi sądowej. Rzeszów chwalił się też skutecznością systemu mierzoną najniższym w Polsce odsetkiem zmiany rozstrzygnięć w sądach II instancji, gdzie wciąż decydują sędziowie zawodowi.
Skuteczność TemidAI kwestionowali prawnicy i przedstawiciele organizacji pozarządowych, wskazując na odwrócony proces przyczynowo-skutkowy. Helsińska Fundacja Praw Człowieka (HFPC) udowodniła, że ludzcy sędziowie decydowali o utrzymaniu wyroków podjętych przez algorytm w I instancji bez dokładnej analizy stanu faktycznego i zgromadzonego materiału dowodowego. Zdaniem HFPC sędziowie nadmiernie ufali algorytmowi, a z drugiej strony bali się postawić na szali swoją reputację kwestionując „obiektywne” rozstrzygnięcie zaawansowanej technologii.
Tymczasem TemidAI zamiast skupiać się na indywidualnych aspektach sprawy, podejmował decyzje w oparciu o proste analogie, często „naciągając” stan faktyczny do rozstrzygnięć z przeszłości. Nieproporcjonalnie wysokie prawdopodobieństwo miały osoby, które dopuściły się zatargów z prawem w przeszłości. Ponadto TemidAI szybko wytworzył proste korelacje pomiędzy m.in. poziomem zamożności, miejscem urodzenia i zamieszkania czy ocenami osiąganymi w szkole, a prawdopodobieństwem popełnienia wykroczenia. Im więcej rozstrzygnięć podjętych przez algorytm znajdowało się w bazie wyroków, tym bardziej uwypuklały się przedstawione powyżej nieprawidłowości. W ten sposób wytworzył się system opisany przez HFPC jako „samospełniająca się cyfrowa przepowiednia”. Prawnicy fundacji przeanalizowali ponad 8 tys. spraw i wykazali, że w prawie 6 proc. z nich nie było dostatecznych dowodów, żeby wydać wyrok.
Decyzja rzeszowian to ważny krok w powstrzymaniu procesu automatyzacji sądownictwa – system TemidAI miał być już wkrótce wdrożony w całym kraju. Głos rzeszowian da nową energię przeciwnikom zmian, którzy jak powiedział prezes HFPC „mają namacalne dowody, że sprawiedliwość bez czynnika ludzkiego może być prosta, szybka i tania, ale nie jest sprawiedliwa”. Zdaniem Ministerstwa Sprawiedliwości rezygnacja z nowego rozwiązania, nad którym resort pracował przez ostatnie 5 lat, spowolni technologiczną rewolucję w sądownictwie, ale jej nie zatrzyma.
Kontrowersje wokół debaty prezydenckiej w USA
Podcast „The Daily” potwierdził nieoficjalne doniesienia, że FBI zamierza wszcząć śledztwo w sprawie wadliwego „algorytmu prawdy”, który mógł nie zadziałać podczas ostatniej debaty Jindal – Obama.
Wszystko wskazuje na to, że protesty sztabu Malii Obamy zostaną uwzględnione i FBI rozpocznie śledztwo, żeby sprawdzić, czy nie doszło do nieprawidłowości przy użyciu systemu Real Time Fact-Checking. Według informacji, które ujawniło „The Daily” właścicielami jednej z sześciu firm tworzących „algorytmy prawdy” są obywatele Chin.
Doniesienia wywołały oburzenie wśród Republikanów, którzy twierdzą, że „Demokraci nie potrafią przegrywać”. A fakt, że system wykrył jedynie 14 proc. nieprawdziwych twierdzeń (średnia w poprzednich debatach przekraczała 40 proc.) świadczy o tym, że Bobby Jindal „mówi jak jest”. CDO (dyrektor cyfrowy, chief digital officer) sztabu Jindala podkreślał, że obie ekipy miały tyle samo czasu i możliwości sprawdzenia algorytmów, które ustalają, czy twierdzenia wypowiadane przez kandydatów są zgodne z faktami i wiedzą naukową.
Debata była niezwykle intensywna, Obama przegrała tematy Chin, klimatu, migracji klimatycznych oraz e-wojny z Rosją. Wygrała blok technologiczny i praw mniejszości. W dużej mierze jej porażka wynikała z wysokiego współczynnika fałszu (stosunek twierdzeń nieprawdziwych do prawdziwych), który był ponad trzykrotnie wyższy niż u jej rywala. Wielu komentatorów było zszokowanych tym wynikiem, bo Obama słynęła ze świetnego przygotowania i umiejętności formułowania przekazu. Co więcej, tuż po wygranej debacie Jindal wykorzystał przewagę i rozpoczął kampanię w mediach społecznościowych, która idealnie współgrała z hasłem jego kampanii „Telling it like it is” (Mówię, jak jest).
Nadal nie wiadomo, kto zostanie 64. prezydentem Stanów Zjednoczonych, ale według ekspertów „Debategate” zaważy na wyniku wyborów. Dziś wydaje się, że Jindal miałby wielką szansę na zwycięstwo, szczególnie dzięki odbiciu „niebieskich stanów” (popierających Demokratów) - Wisconsin, Georgi, Florydy czy Karoliny Północnej, a może nawet Teksasu, który od wyborów w 2032 r. głosuje konsekwentnie za Demokratami. Jeżeli błyskawiczne śledztwo FBI nie wykaże nieprawidłowości, Republikanie zdobędą przewagę i zmiażdżą Obamę jako kandydatkę która nie mówi prawdy i ucieka się do brudnych sztuczek, żeby to ukryć. A jeżeli Demokraci udowodnią, że doszło do nieprawidłowości, a Chiny aktywnie wsparły Jindala, kampania Obamy odzyska wigor, co najprawdopodobniej pozwoli prezydentce wywalczyć drugą kadencję.
Dialogi wspólnotowe pomogą dobrać właściwych sąsiadów
Spółka My Second Life zatrudnia kanadyjską firmę DeliberateW, która ma opracować przejrzysty algorytm wyboru. Punktem wyjścia będą deliberacje poszczególnych wspólnot.
My Second Life (MSL), lider na rynku luksusowych mieszkań dla seniorów (co-livingów), wprowadza nowy system oceny (credit score) przyszłych mieszkańców. To ucieczka przed zarzutami, że dotychczasowy system oparty na śladzie cyfrowym (digital trace) w dużej mierze oceniał dochodowość (dla firmy) kandydatów na współmieszkańców, a nie doceniał społecznych walorów przekładających się na spójność grupy i dobrą atmosferę.
Dotychczasowy system miał brać pod uwagę nawyki i zachowania kandydatów na mieszkańców. Jeden algorytm był stosowany do wszystkich enklaw niezależnie od charakteru i preferencji zamieszkujących je wspólnot. Składał się ze śladu cyfrowego tworzonego na podstawie odczytów IoT (internet of things) w poprzednich miejscach zamieszkania. Miał też uwzględniać „obywatelski credit score” (opracowany na podstawie interakcji towarzyskich). Jednak komponent ten wraz z oceną usposobienia mieszkańca był niedoszacowany, a algorytm przede wszystkim mierzył „opłacalność” zachowań i nawyków przyszłego mieszkańca dla najemcy. Prowadziło to do konfliktów między starszymi a nowymi członkami wspólnoty, którzy często wyznawali inny system wartości, a w konsekwencji zachowywali się w sposób nieakceptowany przez wspólnoty.
W zeszłym roku MSL przyznał, że algorytm był „nieoptymalny” i rozpoczął poszukiwania innych mechanizmów automatycznej selekcji. W tym tygodniu zatrudnił firmę DeliberateWe do prowadzenia dialogów z mieszkańcami poszczególnych wspólnot, dzięki którym sami zainteresowani pośrednio wskażą wytyczne, które staną się podstawą dla algorytmów oceniających dla poszczególnych enklaw.
Wcześniej firma prowadziła program pilotażowy, w ramach którego mieszańcy głosowali nad wytycznymi, ale to rozwiązanie się nie sprawdziło. Mieszkańcy praktycznie wszystkich testowanych enklaw głosowali przede wszystkim na cechy i zachowania sugerujące dużą towarzyskość. W przypadku większości wspólnot rekrutacje przeprowadzane na podstawie tych wytycznych kończyły się niedopasowaniem nowych mieszkańców do prakseologii wspólnot i spadkiem współczynnika zadowolenia z sąsiedztwa. Tak narodził się pomysł, żeby każda wspólnota sama tworzyła swój algorytm i żeby był on wyłoniony przez ekspertów prowadzących tzw. dialogi wspólnotowe, a nie w ramach prostego głosowania.
Punkty zwrotne
O cyfrowym organizowaniu się Polek i Polaków będziemy mogli mówić wtedy gdy zaczną oni odwiedzać media społecznościowe przez co najmniej 95 proc. dni w miesiącu (28-29 dni) oraz poszukiwać informacji w internecie przez co najmniej 75 proc. dni (22-23 dni). Postęp technologiczny i dostępność szybkiego internetu sprawi, że częściej będziemy spotykać się online ‑ zakładać grupy dyskusyjne, debatować, brać udział w wyborach, a nawet protestować przez internet.
Internet stanie się również pierwszym źródłem informacji dla większości Polaków. Rozpowszechnią się portale weryfikujące informacje – będą do tego wykorzystywać algorytmy sztucznej inteligencji, wspierając tym samym rozwój cyfrowego społeczeństwa obywatelskiego.
* * *
Przypominamy, że nasz serwis jest intelektualnym ćwiczeniem i opisane w nim sytuacje nie muszą się wydarzyć. Choć opieramy się na wiedzy i przewidywaniach poważnych instytucji, wykorzystujemy naukowe raporty i nasze analityczne doświadczenie, to nie wiemy, jak świat będzie wyglądał za 20 lat. Zatem serwis nie ma charakteru informacyjnego i nie podejmujcie żadnych decyzji na podstawie historii w nim opisanych.
Przemieszczam się
Kto odpowiada za wypadek pojazdów autonomicznych, Zielona podróż przez Polskę, Lider branży logistycznej stawia na wodór
Kto odpowiada za wypadek pojazdów autonomicznych
Po trzech latach batalii prawnej pomiędzy uczestnikami kolizji, producentami samochodów i twórcami oprogramowania dowiemy się, kto ponosi winę. Wyrok ogłosi Sąd Najwyższy.
Punkt wyjścia: do zderzenia doszło w Warszawie w godzinach nocnych na skrzyżowaniu ulic Wawelskiej i Grójeckiej, gdzie ruchem kieruje Warszawski System Inteligentnego Kierowania Pojazdami Autonomicznymi (WSIKPA). Z niewyjaśnionych przyczyn system w jednym momencie wpuścił na skrzyżowanie dwa auta autonomiczne. W wyniku zderzenia zmarł pasażer jadący w Edisonie 8S – aktywista i twórca społeczności internetowej #CzystyCzłowiek, sprzeciwiającej się bionicznym modyfikacjom ludzi. A pasażerka Izery X-Sport w ciężkim stanie trafiła do szpitala. Kobieta próbowała przełączyć pojazd w awaryjny tryb manualny, ale system pojazdu zablokował taką możliwość, ponieważ wykrył alkohol w jej krwi.
Wina producenta systemu kierującego ruchem w mieście (wysokie prawdopodobieństwo): takie rozstrzygnięcie zapadało w sądach niższej instancji. To algorytmy WSIKPA mają za zadanie nawigować bezkolizyjnie autonomiczne pojazdy w mieście. Choć system jest nadzorowany przez czynnik ludzki (specjalną jednostkę w Ratuszu Warszawy), to kontroler nie ma szansy punktowo reagować i korygować podejmowanych przez automat decyzji. O jego winie nie może więc być w tym wypadku mowy.
Wina producenta pojazdu (średnie prawdopodobieństwo): jednym z elementów obrony twórców WSIKPA było wskazanie, że oprogramowanie Edisona 8S nie było zaktualizowane do najnowszej wersji, co mogło zaburzyć kompatybilność z systemem miejskim. W poprzednich instancjach reprezentanci koncernu samochodowego skutecznie wykazywali, że brakująca aktualizacja obejmowała wyłącznie rozszerzenie funkcji panelu rozrywkowego pojazdu i nie dotyczyła autonomicznego systemu kierowania.
Wina posiadacza samochodu (niskie prawdopodobieństwo): jeśli Sąd Najwyższy podzieli poglądy WSIKPA i uzna, że brak aktualizacji systemu w Edisonie 8S przyczynił się do wypadku, niewykluczone że winnym nie będzie producent, lecz posiadacz pojazdu. Choć oprogramowanie Edisona, co do zasady aktualizuje się samo, to w umowie najmu długoterminowego określono, że na wynajmującym spoczywa obowiązek regularnego sprawdzania, czy pojazd ma najbardziej aktualną wersję systemu.
Hakerzy (niskie prawdopodobieństwo): największe kontrowersje budzi podnoszona przez WSIKPA kwestia możliwego włamania do systemu przez hakerów, którzy mieli celowo doprowadzić do wypadku. Jak dotychczas reprezentanci twórców systemu nie przedstawili przekonujących dowodów w tej sprawie. Teoria ta zyskuje jednak coraz większą popularność wśród społeczności #CzystyCzłowiek, której członkowie twierdzą, że wypadek był „morderstwem w białych rękawiczkach”. Jeśli SN uzna, że doszło do cyberataku, to sprawa zostanie najpewniej umorzona.
Szybka i zielona podróż przez Polskę
Przejechaliśmy trasę od czesko-polskiej granicy w Golińsku (woj. dolnośląskie) do Sejn na granicy z Litwą. Podróż w poprzek Polski jeszcze nigdy nie była tak szybka, łatwa i przyjazna dla środowiska.
Trasę od początku do końca zaplanował Wirtualny Asystent Podróży (WAP) wspierany przez aplikację Ciri. Naszym zadaniem było jedynie wskazanie miejsca startowego i docelowego oraz daty podróży. WAP na podstawie danych niemal wszystkich przewoźników transportu zbiorowego w Polsce i naszych preferencji (jak najmniejszy ślad węglowy, jak najszybszy dojazd), wybrał optymalne połączenia oraz zakupił jeden wspólny bilet. Asystent wspierał nas również podczas przesiadek – bezbłędnie oznaczając miejsca, do których mamy dojść, by rozpocząć kolejny etap podróży.
Zaczęliśmy od 30-kilometrowej przejażdżki elektrycznym autobusem miejskim spod czeskiej granicy do Wałbrzycha, miasta na peryferiach mega-aglomeracji wrocławsko-świdnickiej. Na dworcu czekała już na nas elektryczna Vozilla (w ramach carsharingu), którą dojechaliśmy do Wrocławia. Tam przesiedliśmy się w superszybką kolej Hyperloop. Poruszający się w specjalnej tubie „wagonik” pokonuje niemal 350-kilometrową trasę z Wrocławia do Warszawy w 37 minut. Ze stolicy ruszyliśmy już „tradycyjną” koleją, aż do Suwałk, gdzie czekała nas najprzyjemniejsza część podróży. Ostatnie 30 km drogi z Suwałk do Sejn, która prowadzi przez wyłączony dla ruchu samochodowego Suwalski Park Narodowy, pokonaliśmy na rowerach elektrycznych. Nasze bagaże podróżowały niewielkim autonomicznym e-wózkiem.
Nasza multimodalna podróż była możliwa dzięki trwającemu od drugiej połowy lat 20. renesansowi transportu zbiorowego i dzielonego. O jego sukcesie zadecydowały głównie względy ekologiczne (wyrugowały z ulic samochody spalinowe) oraz zmiana nawyków konsumenckich (odejście od posiadania aut na własność na rzecz bardziej elastycznych rozwiązań). Podczas całej podróży udało nam się uniknąć pojazdów spalinowych. Dzięki znaczącemu odejściu od paliw kopalnych w energetyce, również te etapy podróży, które opierały się na transporcie elektrycznym, były zdecydowanie bardziej przyjazne środowisku niż 20 lat wcześniej.
TRANS-POL-TTONI stawia na wodór
Jedna z największych firm logistycznych w Polsce podjęła decyzję o wymianie całej posiadanej floty samochodów na ciężarówki z napędem wodorowym. Zmiana wpisuje się w środowiskową strategię zeroemisyjności koncernu.
W pierwszym kroku, zrealizowanym na początku lat 30., koncern przyspieszył wymianę floty na elektryczną. Jednak pojazdy elektryczne nie były w stanie zastąpić pojazdów napędzanych paliwa kopalnymi, szczególnie na dłuższych dystansach. Odpowiedzią na ten problem były, udoskonalane w ostatnich latach, ciężarówki wykorzystujące ogniwa paliwowe zasilane wodorem (FCEV – Fuel Cell Electric Vehicle).
Ciężarówki wodorowe nie emitują żadnych spalin, jedynym efektem ubocznym reakcji napędzających pojazd jest woda. Wyzwaniem, z którym naukowcy mierzyli się przez ostatnie 15 lat, było obniżenie kosztu produkcji „zielonego” wodoru (pozyskiwanego w procesie elektrolizy zasilanej energią z OZE), który musiał wyprzeć wodór „niebieski” (powstający z gazu) oraz „szary” (powstający z ropy naftowej). Dopiero wówczas można było mówić o napędach wodorowych jako przyjaznej środowisku alternatywie dla paliw kopalnych.
Uzupełnienie łańcucha dostaw o pojazdy hybrydowe stanowi finalny element zmian w branży logistycznej i transportowej z ostatnich 20 lat. Konieczność odejścia od paliw kopalnych sprawiła, że transport towarowy, zwłaszcza na duże odległości, w dużej mierze został przeniesiony na tory. Alternatywą do kolei stały się autonomiczne ciężarówki, które podróżują w formie zintegrowanych konwojów. Z kolei na ostatnim etapie transportu, bezpośrednio do konsumenta, powszechne jest już wykorzystanie elektrycznych samochodów dostawczych, a w dużych miastach i strefach z ograniczonym ruchem, elektrycznych rowerów cargo.
Punkty zwrotne
* * *
Przypominamy, że nasz serwis jest intelektualnym ćwiczeniem i opisane w nim sytuacje nie muszą się wydarzyć. Choć opieramy się na wiedzy i przewidywaniach poważnych instytucji, wykorzystujemy naukowe raporty i nasze analityczne doświadczenie, to nie wiemy, jak świat będzie wyglądał za 20 lat. Zatem serwis nie ma charakteru informacyjnego i nie podejmujcie żadnych decyzji na podstawie historii w nim opisanych.
Dziękujemy za rejestrację!
Adres e-mail jest już zarejestrowany!
Wystąpił nieoczekiwany błąd!
Administratorem Twoich danych osobowych jest Polityka Insight Sp. z o.o., ul. Słupecka 6, 02-309 Warszawa, e-mail: kontakt@politykainsight.pl
